Πριν από λίγο καιρό στην Ευρώπη σημειώθηκε μια αλλαγή - προς το χειρότερο - και οι δημοκρατικές και δυτικές αξίες, για τις οποίες έχει γίνει ένας μεγάλος ντόρος, έχουν περάσει σιγά-σιγά σε έναν καλύτερο κόσμο.
Η μεταναστευτική κρίση, η οποία έχει οξυνθεί κατά τα τελευταία χρόνια, αναγκάζει τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα να δείξουν το αληθινό τους εαυτό. Βλέπουμε όλο και λιγότερο πνεύμα ένωσης και ομόνοιας στους θεσμούς αυτούς, και περισσότερο μία ομάδα ετερογενών συμφερόντων, όπου η κάθε χώρα "μάχεται μόνη της."
Ακραία ρητορική
Η πολιτική δε μένει αμέτοχη στη μεταναστευτική κρίση, αλλά μάλλον την εκμεταλλεύεται εκλογικά, χρησιμοποιώντας ξενοφοβικές και ρατσιστικές ρητορικές και ωθώντας την ευρωπαϊκή πολιτική προς την άκρα δεξιά, πιο κοντά στο κήρυγμα της Marine Le Pen, εξασθενώντας έτσι την ενοποιητική και ενωσιακή στάση που σηματοδότησε την απαρχή της Ε.Ε.
Η γεμάτο μίσος πολιτική ρητορική σε σχέση με τους μετανάστες, η οποία - με τη συνενοχή των μέσων μαζικής ενημέρωσης - συνεχώς τους συνδέει με την τρομοκρατία ή εγκλήματα όπως σεξουαλικές επιθέσεις, ληστείες ή βία, καταλήγει να ομαδοποιεί αυθαίρετα τον πληθυσμό, ο οποίος με τη σειρά του δέχεται ριζικούς περιορισμούς στα δικαιώματα και τις ελευθερίες, που δεν απευθύνονται μόνο στους μετανάστες αλλά σε όλους.
Στο όνομα της ασφάλειας και της προστασίας των ευρωπαϊκών και των δημοκρατικών αξιών, η ευρωπαϊκή πολιτική βρίσκει ένα τέλειο κλίμα για τη γρήγορη ακύρωση των δικαιωμάτων και των ελευθεριών, τα οποία αποκτήθηκαν με αγώνα πολλών χρόνων.
Κλείσιμο των συνόρων
Το γεγονός ότι ο εσωτερικός χώρος του Σένγκεν δέχεται συνεχώς επικίνδυνες προκλήσεις είναι ίσως το πιο σημαντικό παράδειγμα της σχέσης μεταξύ του ρατσισμού, της ξενοφοβίας και της κατάργησης των δικαιωμάτων και των ελευθεριών. Αρκετές χώρες, ιδίως μετά την επιδείνωση της προσφυγικής κρίσης, έχουν αποφασίσει να κάνουν εξαιρέσεις και αποκαταστήσουν τα εσωτερικά σύνορα.
Η Γερμανία εφάρμοσε αυτό το μέτρο, ιδίως στα σύνορά της με την Αυστρία· ένα μέτρο το οποίο είναι a priori προσωρινό, αλλά που κατά πάσα πιθανότητα θα συνεχιστεί επ 'αόριστον. Η Αυστρία έχει κατασκευάσει ένα φράχτη, όπως εκείνον στην Ισπανία, στα σύνορά της με τη Σλοβενία. Η Γαλλία, μετά από τις επιθέσεις στο Παρίσι, επέβαλε μέτρα (κατ 'αρχήν "έκτακτα") ελέγχου στα αεροδρόμια και τα σύνορα. Η Νορβηγία ακολουθεί το γαλλικό παράδειγμα, με ιδιαίτερη έμφαση στα λιμάνια της. Ο κοινός παρανομαστής είναι η χρήση του φόβου σε όλες τις εκφάνσεις του.
Κύμα νέων νόμων
Παρόλο που τα σύνορα οδεύουν προς το κλείσιμο, οι ευρωπαϊκές χώρες δε χάνουν καθόλου χρόνο και σπεύδουν άμεσα στο πέρασμα νομοθεσιών που βασίζονται στο ρατσισμό, την ξενοφοβία και σε πολλές περιπτώσεις την ισλαμοφοβία, συμπεριφορές που διαδίδονται από την πολιτική ρητορική και οι οποίες έχουν δώσει στις τρομοκρατικές επιθέσεις φτερά.
Έτσι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει φτάσει στο σημείο να είναι ένα απλός μάρτυρας που μένει σιωπηλός, κατά τη διάρκεια που τα Κράτη-Μέλη της ψηφίζουν νόμους, όπως αυτόν που πέρασε πρόσφατα η Δανία, η οποία επιτρέπει στο κράτος να κατάσχει άμεσα τα χρήματα, κοσμήματα και άλλα αντικείμενα αξίας από τους πρόσφυγες. Ο στόχος είναι να γίνει η Δανία λιγότερο ελκυστική και έτσι να μειώσει τον αριθμό των προσφύγων που φθάνουν εκεί.
Η Ουγγαρία έχει επίσης υιοθετήσει αυστηρούς νόμους, οι οποίοι προβλέπουν από τρία χρόνια φυλάκισης για όποιον συλλαμβάνεται χωρίς χαρτιά στη χώρα, και μέχρι πέντε έτη για όσους επιχειρούν να περάσουν τα σύνορα ή να καταστρέψουν οποιοδήποτε μέρος του φράχτη 175 χιλιομέτρων που χωρίζει τη χώρα από τη Σερβία.
Η Γερμανία ψήφισε ένα νόμο που απαιτεί οι αιτούντες άσυλο που δεν τους έχει χορηγηθεί το καθεστώς του πρόσφυγα - ακόμα και αν λάβουν βοήθεια για ανθρωπιστικούς λόγους - δε θα έχουν το δικαίωμα για δύο χρόνια να ζητήσουν οικογενειακή επανένωση.
Η Ισπανία ακολουθεί τους άλλους: μετά τις επιθέσεις στο Παρίσι υιοθέτησε το Σύμφωνο Anti-Jihadi (Αντι-Τζιχάντ), ένα έγγραφο το οποίο βρίσκεται στο ίδιο πνεύμα με το λεγόμενο "Νόμο Φίμωτρο", το οποίο έχει ήδη επικριθεί από τον ΟΗΕ (Ειδικοί Εισηγητές προειδοποίησαν ότι " απειλεί να παραβιάσει τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις ελευθερίες των ατόμων"). Για μια ακόμη φορά, στο όνομα της ασφάλειας οι πολιτικοί άδραξαν την ευκαιρία να νομοθετήσουν κατά τέτοιο τρόπο ώστε τα δικαιώματα όλων - κυρίως όμως ορισμένων ομάδων - να καταργούνται ή να περιορίζονται στην καλύτερη των περιπτώσεων. Όπως εξηγούν και οι εισηγητές, το Σύμφωνο Αντι-Τζιχάντ "μπορεί να ποινικοποιήσει συμπεριφορές που δεν συνιστούν τρομοκρατία" ή ακόμα και να οδηγήσει σε "δυσανάλογους περιορισμούς στην άσκηση της ελευθερίας του λόγου."
Παθητικότητα
Αυτά είναι μερικά μόνο από τα παραδείγματα για το πώς ο ρατσισμός και η ξενοφοβία, που έχουν ριζώσει βαθιά στην Ευρώπη ως αποτέλεσμα τη λανθασμένης διαχείρισης της μεταναστευτικής - προσφυγικής κρίσης και των τρομοκρατικών επιθέσεων, επιτρέπουν η πολιτική ρητορική μίσους να ανθίσει και να γίνει συνήθης στη δημόσια σφαίρα.
Με το πρόσχημα της εθνικής ασφάλειας και της διατήρησης των δημοκρατικών και δυτικών αξιών, τα δικαιώματα και οι ελευθερίες λίγο-λίγο καταρρέουν με τρόπο που διαφορετικά δεν θα γινόταν αποδεκτός. Οι πολίτες απαντούν με παθητικότητα, όταν θα έπρεπε να μάχονται για να διατηρήσουν και να υποστηρίξουν τα δικαιώματά τους που με τόσο αγώνα διεκδίκησαν.
Ο Moha Gerehou είναι ένας ακτιβιστής κατά του ρατσισμού και δημοσιογράφος που εργάζεται για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα θέματα της μετανάστευσης.