4 marca, na zaproszenie Civil Liberties Union for Europe (Liberties), 10 organizacji praw człowieka i praw cyfrowych w siedmiu krajach UE wezwało lokalne organy ochrony danych (DPA) do zbadania naruszeń RODO, jakich dopuszczają się niektóre popularne aplikacje randkowe, menstruacyjne i aplikacje dla dzieci. Wśród krajów, które dołączyły do kampanii znalazły się: Chorwacja, Niemcy, Węgry, Włochy, Słowenia, Hiszpania i Szwecja. Inicjatywa Liberties ma związek z raportem „Poza kontrolą” Norweskiej Rady Konsumentów (NCC) i jej partnera w dziedzinie badań, organizacji praw cyfrowych NOYB w Austrii.
Organizacja Liberties nie pierwszy raz walczy z naruszeniami RODO
W czerwcu 2019 r. Liberties przeprowadziło podobną kampanię #StopSpyingOnUs w dziewięciu krajach UE. Wtedy prosiliśmy organy ochrony danych o ustanowienie surowych standardów dla licytacji w czasie rzeczywistym (RTB), tak aby Google i IAB Europe nie naruszały RODO. Następnie członkowie i partnerzy Liberties przesłali władzom raport dr. Ryana, w którym wskazano, dlaczego standardy techniczne dla RTB są niezgodne z prawem oraz w jaki sposób przemysł nie chroni wrażliwych danych osobowych przed potencjalnymi naruszeniami. Organizacja Liberties argumentowała, że praktyka ta jest nie tylko sprzeczna z RODO, ale stanowi również poważne zagrożenie dla naszych demokracji, umożliwiając masowe profilowanie i docieranie do grup docelowych.
Raport pokazuje, w jaki sposób strony trzecie zbierają i wykorzystują dane użytkowników
Raport NCC dał społeczności zajmującej się prawami człowieka i prawami cyfrowymi nowe spojrzenie na to, jak działa marketing online i branża reklamowa. Analizie poddano dziesięć aplikacji z różnych kategorii, w tym bardzo popularne w Europie aplikacje randkowe (Tinder, Grinder i OkCupid). Raport pokazał, w jaki sposób strony trzecie, niewidoczne dla użytkowników, odbierają i wykorzystują dane osobowe, które użytkownicy mimowolnie udostępniają firmom oferującym aplikacje. Podstawa prawna pozyskiwania danych przez takie strony trzecie jest wysoce wątpliwa. Nie uzyskują one zgody od konsumentów na przetwarzanie ich danych osobowych, a także nie spełniają warunków uzasadnionego interesu przetwarzania danych osobowych (RODO, art. 9 i art. 6).
Nadzór może wpływać na sposób korzystania z Internetu
Dane gromadzone za pośrednictwem tych aplikacji mają pomóc reklamodawcom w znalezieniu właściwych odbiorców i skutecznej komunikacji z potencjalnymi konsumentami. Na pierwszy rzut oka może to wyglądać nieszkodliwie. Wiele osób lubi spersonalizowane reklamy i jeśli mogą wybrać, jakie rodzaje reklam będą oglądać, duża ilość z nich zdecyduje się na te oferujące im odpowiednie informacje handlowe. Należy jednak podkreślić, że kompleksowe profilowanie i kategoryzacja konsumentów wiąże się z szeregiem zagrożeń, z których większość użytkowników nie zdaje sobie sprawy. Należą do nich dyskryminacja i wykluczenie, oszustwa, manipulacje i wpływ, jaki masowe systemy nadzoru mogą mieć na demokratyczne debaty. Badania wykazały, że kiedy ludzie czują, że ich zachowanie jest rejestrowane, często zachowują się nienaturalnie. Nadzór może mieć wpływ na to, jak korzystamy z Internetu, czy jesteśmy gotowi szukać pewnych informacji na temat funkcjonowania naszych instytucji i sposobu, w jaki działają nasi polityczni liderzy.
Poszczególni obywatele nie mają rozsądnych możliwości obrony przed tego rodzaju wykorzystywaniem danych. Nadszedł czas, aby krajowe organy odpowiedzialne za egzekwowanie przepisów dopilnowały, aby branża reklamowa zmieniła swoje zasady i zaczęła przestrzegać RODO.
Organizacje uczestniczące w kampanii:
- Niemcy - Digitalecourage
- Niemcy - Digitale Gesellschaft
- Niemcy - Netzwerk Datenschutzexpertise
- Niemcy - Deutsche Vereinigung für Datenschutz
- Hiszpania - Rights International Spain
- Chorwacja - Centar za mirovne studije
- Chorwacja - Gong
- Węgry - Társaság a szabadságjogokért
- Włochy - Coalizione Italiana Libertà e Diritti civili
- Szwecja - Civil Rights Defenders, Sweden
- Słowenia - Mirovni inštitut
Aby uzyskać więcej informacji na temat kampanii, prosimy kontaktować się z:
Orsolya Reich
Starszy specjalista ds. rzecznictwa
o.reich@liberties.eu
Aby uzyskać więcej informacji na temat Liberties, prosimy kontaktować się z:
Vanja Prokic
Head of Communications
v.prokic@liberties.eu
