Stowarzyszenie Represjonowanych Macedończyków w Bułgarii, Ofiary Komunistycznego Terroru i ich przewodniczący, Stoyan Vassilev, złożyli skargę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka przeciwko Bułgarii po tym, jak dwa krajowe sądy odmówiły jej rejestracji, ponieważ stanowi ona “zagrożenie dla jedności narodu bułgarskiego”. Bułgarski Komitet Helsiński (BHC) reprezentuje skarżących przed Trybunałem.

Działalność stowarzyszenia

Stowarzyszenie zostało założone 9 grudnia 2013 roku. Jego cele obejmują ochronę i promocję macedońskiego dziedzictwa kulturowego i historycznego, ochronę praw macedońskich uchodźców i ich potomków oraz promowanie pokoju i dobrych stosunków sąsiedzkich na Bałkanach. Na działalność stowarzyszenia składają się działania edukacyjne, organizowanie wydarzeń kulturalnych, zbieranie pamiątek i wydawnictw archiwalnych materiałów i książek.

Pierwsza odmowa

Prezes stowarzyszenia złożył do Sądu Okręgowego w Blagoevgradzie wniosek o rejestrację jako organizacja non-profit. 24 września 2014 roku, sąd odmówił, uznając jeden z celów stowarzyszenia, “ochronę i promocję macedońskiego dziedzictwa kulturowego i historycznego”, za sprzeczny z konstytucją Republiki Bułgarii, która zakazuje zakładania organizacji, których działalność jest skierowana przeciwko jedności narodu bułgarskiego lub która podżega do narodowej i etnicznej nienawiści.

Zdaniem sądy, na taką działalność składają się: ochrona i promocja historycznej prawdy o problemie macedońskim i działania w celu jego rozwiązania; renowacja i budowa pomników związanych z macedońską przeszłością; wykłady o przeszłych i aktualnych problemach Macedończyków oraz obchody historycznych dat w celu promowania i zachowania folkloru.

Ostateczna odmowa

Odmowa rejestracji została zaskarżona do Sądu Apelacyjnego w Sofii. W odwołaniu powołano się na art. 11 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka (wolność zgromadzeń i zrzeszania się) oraz na orzecznictwo bułgarskiego Trybunału Konstytucyjnego, zgodnie z którym samoświadomość osób należących do mniejszości narodowych nie może być uznana za zagrożenie dla demokratycznego społeczeństwa i jedności narodu bułgarskiego. 2 lutego 2015 roku, Sąd Apelacyjny w Sofii utrzymał w mocy decyzję sądu pierwszej instancji o odmowie rejestracji stowarzyszenia.

Jedno z wielu naruszeń

Prawo niepopularnych grup do swobodnego stowarzyszania się jest w Bułgarii często łamane. Jest to jedna z kwestii poruszanych w rocznym raporcie na temat praw człowieka w Bułgarii w 2014 roku, opublikowanym przez Bułgarski Komitet Helsiński. Z raportu wynika, że większość przypadków naruszenia wolności zrzeszania się dotyczyła właśnie Macedończyków w Bułgarii, których tożsamość jest wciąż oficjalnie nieuznawana. Obecnie nie ma w Bułgarii żadnego stowarzyszenia Macedończyków.

“Odmowa zarejestrowania stowarzyszenia jest szczególnie niesprawiedliwa zważywszy, że jego członkowie spędzili część swojego życia w komunistycznych więzieniach lub byli prześladowani z powodu swoich przekonań i tożsamości etnicznej” - powiedział Krassimir Kanev, przewodniczący BHC.