Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPCz) w Strasburgu zadecydował o przyjęciu sprawy przeciwko Hiszpanii dotyczącej profilowania etnicznego przez tamtejszą policję, związanej np. Z kolorem skóry danej osoby. Hiszpański rząd ma czas do kwietnia, aby przedstawić swoje stanowisko wraz z komentarzem w tej sprawie.

"Bo jesteś czarny"

Zeshan Muhammad, który mieszka w Barcelonie od dziecka i posiada zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego, 29 maja 2013 r. został zatrzymany w Barcelonie przez funkcjonariusza policji. Oficer przyznał, że w podobnych okolicznościach nie zatrzymałby białej osoby i powiedział Muhammadowi, że zrobił to "dlatego, że jesteś czarny, kropka!"

Z pomocą SOS Racisme Catalunya i Open Society Justice Initiative, Muhammad nalega na podjęcie kroków prawnych w ramach litygacji strategicznej, aby nie tylko uznać, że naruszono jego prawa, ale także położyć kres tej dyskryminacyjnej praktyce policyjnej, wymierzonej przeciwko ogromnej ilości osób: wszystkim, którzy nie są biali.

Pozew złożony przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka stwierdza, że praktyka zatrzymywania osoby na podstawie uprzedzeń związanych z jej kolorem skóry, znana jako profilowanie rasowe, narusza prawo jednostki do niedyskryminacji (zgodnie z art. 14 i protokołem 12 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka), a także prawo do prywatności (zgodnie z artykułem 8 tej samej Konwencji).

W listopadzie 2016 r. Trybunał Konstytucyjny w Hiszpanii odrzucił wniosek Muhammada, uznając sprawę za "nieistotną", pomimo że odwołanie twierdziło, że zatrzymania i przeszukania oparte na profilowaniu rasowym naruszają zarówno konstytucję, jak i normy międzynarodowe, które są wiążące dla Hiszpanii, a ta dyskryminacyjna praktyka policyjna dotyka tysięcy osób.

Hiszpania nie nadąża za innymi państwami UE

W 2001 r. sąd spotkał się z podobnym roszczeniem, złożonym przez Rosalind Williams, i orzekł, że legalne i zgodne z prawem jest zatrzymanie i przeszukanie osób innych niż białe, uzasadniając to tym, że "zazwyczaj obywatele Hiszpanii są biali". W odpowiedzi na to orzeczenie, po zbadaniu sprawy Williams, Komisja Praw Człowieka ONZ orzekła, że ta praktyka jest dyskryminująca i nielegalna i wezwała państwo hiszpańskie do jej całkowitego zaniechania. Trybunał Konstytucyjny nie wykorzystał jednak historycznej możliwości, stworzonej dzięki sprawie Zeshana Muhammada, aby wydać inny wyrok w porozumieniu z ONZ i stwierdzić, że profilowanie rasowe jest nielegalne i dyskryminujące.

Decyzja Trybunału Konstytucyjnego w sprawie Mohammada różni się od orzeczeń sądowych wydanych w innych krajach europejskich: dzień po wydaniu orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, francuski sąd kasacyjny orzekł, że policyjne zatrzymania oparte na profilowaniu rasowym są praktyką nielegalną. W Szwecji rząd został uznany winnym profilowania etnicznego, ponieważ stworzył i prowadził rejestr Romów.