Nowe technologie i prawa człowieka

"Jezus w dżinsach": przypadek niesprawiedliwego ograniczania wolności słowa

Zakazując publikacji reklam przedstawiających postaci przypominające Jezusa i Maryję, Litwa bezzasadnie ograniczyła swobodę wypowiedzi i wolność słowa.

by Human Rights Monitoring Institute

Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPC) w swojej decyzji w sprawie Sekmadienis Ltd. przeciwko Litwie, orzekł, że nakładając karę na firmę Sekmadienis Ltd. za publikację reklam przedstawiających osoby przypominające postaci religijne, litewskie władze działały w sposób nieuzasadniony. Państwo twierdziło, że starało się chronić uczucia ludzi wierzących, ale wyjaśnienie nie przekonało sędziów.

"Co za sukienka!"

Zakazane plakaty przedstawiały młodych ludzi ubranych w kolekcję projektanta R. Kalinkinasa. Pod zdjęciami widniały napisy: "Jezu, co za dżinsy!", "Matko Boska, co za sukienka!" i "Jezus, Maria, co ty masz na sobie!".

Kalinkinas

Reklamy kolekcji Robertasa Kalinkinasa

W listopadzie 2012 r. Państwowa Inspekcja uznała, że reklamy wykorzystują symbole religijne w niewłaściwy i lekceważący sposób i w związku z tym mogą być postrzegane jako obraza honoru i godności publicznej.

579 euro grzywny

Odnosząc się do tych ustaleń, Urząd Ochrony Praw Konsumenta, orzekł, że reklamy naruszyły moralność publiczną chronioną na podstawie przepisów ustawy o reklamie i nałożył grzywnę w wysokości 2 tysięcy litów litewskich (około 579 euro).

Firma Sekmadienis Ltd. próbowała odwołać się od decyzji, ale przegrała sprawę w sądzie. Ostateczny wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego Litwy podtrzymał karę grzywny, argumentując, że symbole religijne zostały użyte w reklamach w niewłaściwy sposób. Zdaniem sądu forma reklamy (wybrana przez firmę) nie była zgodna z dobrymi obyczajami i zasadami poszanowania wartości wiary chrześcijańskiej i jej świętych symboli.

W październiku 2014 r. Instytut Monitorowania Praw Człowieka, reprezentujący projektanta, odwołał się do ETPCz, twierdząc, że doszło do naruszenia wolności słowa.

ETPC nie przekonany

Po zbadaniu sprawy ETPC uznał, że Litwa w nieuzasadniony sposób ograniczyła wolność wyrażania opinii Sekmadienis Ltd., a tym samym naruszyła art. 10 (wolność słowa) Europejskiej Konwencji Praw Człowieka (EKPC).

Sąd w Strasburgu stanowczo skrytykował decyzję sądów krajowych o odrzuceniu odwołań od kary grzywny. Zdaniem ETPC argumenty władz były niejasne i nie wyjaśniały w wystarczająco dokładny sposób, dlaczego odwołanie się w reklamie do symboli religijnych było obraźliwe.

Według Europejskiego Trybunału Praw Człowieka litewskie władze kierowały się absolutnym pierwszeństwem ochrony uczuć osób wierzących, a nie swobodą wypowiedzi przysługującą skarżącemu.

Opinia sędziego De Gaetano była jeszcze bardziej zdecydowana niż zdanie większości: "W tych trzech reklamach (które, nawiasem mówiąc, nadal można znaleźć w Internecie) nie było nic, co można by było uznać za obraźliwe, a tym bardziej co wskazywałoby na jakąkolwiek formę oczerniania religii lub symboli religijnych, a zatem nic, co można by było interpretować jako uzasadnienie takiej ingerencji w imię "ochrony praw innych osób".

Zdaniem sędziego, litewskie władze w ogóle nie powinny się zająć tą sprawą.

Firma, która stworzyła reklamę, otrzymała 580 euro odszkodowania.

Donate to liberties

Your contribution matters

As a watchdog organisation, Liberties reminds politicians that respect for human rights is non-negotiable. We're determined to keep championing your civil liberties, will you stand with us? Every donation, big or small, counts.

We’re grateful to all our supporters

Your contributions help us in the following ways

► Liberties remains independent
► It provides a stable income, enabling us to plan long-term
► We decide our mission, so we can focus on the causes that matter
► It makes us stronger and more impactful

Your contribution matters

As a watchdog organisation, Liberties reminds politicians that respect for human rights is non-negotiable. We're determined to keep championing your civil liberties, will you stand with us? Every donation, big or small, counts.

Subscribe to stay in

the loop

Why should I?

You will get the latest reports before anyone else!

You can follow what we are doing for your rights!

You will know about our achivements!

Show me a sample!