W przeciwieństwie do wielu innych krajów europejskich, we Włoszech obowiązuje zasada ius sanguinis, według której obywatelstwo nie jest przyznawane na podstawie miejsca urodzenia, lecz obywatelstwa rodziców, ponieważ przepisy dotyczące obywatelstwa nie zostały zaktualizowane od 1992 roku.
Potrzebna jest nowa ustawa
Niemal we wszystkich przypadkach, aby uzyskać włoskie obywatelstwo trzeba być dzieckiem obywateli Włoch. Uzyskanie obywatelstwa przez dziecko obcokrajowców, nawet jeśli urodziło się i wychowało we Włoszech, jest możliwe, ale niezwykle trudne, ponieważ procedura jest wyjątkowo długa i skomplikowana, nawet w odniesieniu do włoskich standardów biurokratycznych.
Wraz ze wzrostem nacisku na niepopularne prawo o obywatelstwie we Włoszech, zmiana wydaje się nieunikniona. Idealnym rozwiązaniem byłoby zniesienie zasady ius sanguinis na rzecz prawa opartego na ius solis lub miejscu urodzenia.
Prawicowa opozycja
Pomimo poparcia wniosku przez Partię Demokratyczną i różne inicjatywy obywatelskie, takie jak l'Italia sono anch'io (Też jestem Włochem), wprowadzenie nowego prawa było od dawna opóźniane ze względu na sprzeciw populistycznej prawicy.
Partie Forza Nuova, Casa Pound i Lega Nord szczególnie sprzeciwiały się zmianie ustawy, ostrzegając, że zmiana prawa spowoduje masowy napływ do Włoch kobiet w ciąży, które będą chciały tutaj urodzić.
Nowa ustawa o obywatelstwie omawiana jest we Włoszech od lat, ale każdorazowe zmiany są przekazywane z Senatu do Izby Deputowanych i odwrotnie, a proces szybko zamienia się w niekończącą się debatę, bez oznak rzeczywistego postępu.
Paolo Gentiloni, włoski premier, ma jasną opinię na temat dzieci urodzonych przez cudzoziemców we Włoszech: "Nadszedł czas, aby uznać takie dzieci za obywateli Włoch".
Wielu polityków i aktorów, czy to za czy przeciw prawu ius solis, naciska na podjęcie szybkiej decyzji w tej sprawie i zakończenie status quo.
Porozumienie
Posłowie zdawali się osiągać porozumienie w sprawie "umiarkowanego" ius solis. Ta nowa ustawa tworzy rodzaj ius culturae, przyznając obywatelstwo dzieciom urodzonym we Włoszech przez cudzoziemców, którzy legalnie mieszkają we Włoszech przez co najmniej 5 lat lub dzieciom urodzonym za granicą, które mieszkają we Włoszech od co najmniej 12 lat i uczęszczały do szkoły we Włoszech.
Nowa ustawa, nawet jeśli stanowi ulepszenie względem obowiązujących przepisów, będzie nadal znacznie bardziej restrykcyjna niż te, które obowiązują w innych krajach europejskich.
W Wielkiej Brytanii dziecku urodzonemu przez obcokrajowców automatycznie przyznawane jest obywatelstwo, jeśli rodzice legalnie przebywali w kraju przez 10 lat. W Niemczech wymagany czas to osiem lat, a w Hiszpanii jedynie rok. Nawet we Francji, gdzie uzyskanie obywatelstwa może być niezmiernie trudne, każde dziecko, które się tam urodzi, może w swoje 18 urodziny i po pięciu latach regularnego pobytu we Francji, ubiegać się o francuskie obywatelstwo.