Spotkanie okrągłego stołu odbyło się 31 lipca i uczestniczyli w nim przedstawiciele The Human Rights Monitoring Institute oraz członkowie Litewskiej Rady Adwokackiej.

Debatę otworzył Przewodniczący Litewskiej Rady Adwokackiej, Ignas Vėgėlė, witając zgromadzonych prawników i stwierdzając, że wszystkie dyrektywy, które mają być omawiane - w szczególności dyrektywa w sprawie dostępu do adwokata - są ważne dla praktyków, bezpośrednio zaangażowanych w ochronę jednostkowych praw i interesów w postępowaniu karnym.

Prawa często nie są chronione w praktyce

Uczestnicy dyskutowali o krajowej realizacji dyrektyw UE w sprawie prawa do tłumaczenia oraz prawa do informacji w postępowaniu karnym. Rozważano także, jakie zmiany w aktach prawnych i w ustalonej praktyce byłyby konieczne dla prawidłowej imprementacji unijnej dyrektywy dotyczącej prawa do obrońcy, która to dyrektywa musi zostać transponowana do litewskiego porządku prawnego do 2016 r.

Zdaniem uczestniczących w spotkaniu prawników i ekspertów z zakresu prawa karnego, dyrektywy o prawie do tłumaczenia i prawie do informacji, choć formalnie transponowane do prawa litewskiego, często nie są chronione w praktyce. Usługi tłumaczeniowe świadczone podejrzanym są często złej jakości, zwłaszcza gdy dotyczą języków egzotycznych, rzadko na Litwie spotykanych. Problem ten potęguje dodatkowo fakt, że tłumaczeia nie podlegają żadnej rzeczywistej konroli jakości, nie istnieje również mechanizm samoregulacji wśród tłumaczy.

Nadużycia proceduralne i trudności w obronie

Kolejny problem stanowią ograniczenia w dostępie do materiałów na etapie postępowania przygotowawczego, kłócące się z prawem podejrzanego (lub jego obrońcy) do uzyskania informacji. Prawnicy zauważyli, że organy ścigania są skłonni manipulować lub wręcz nadużywać przepisów proceduralnych, tworząc przeszkody dla obrony w dostępie do niezbędnych dokumentów.

Prawo do obrońcy napotyka podobne problemy - nawet jeśli ta gwarancja jest już w istocie chroniona przez litewskie prawo, organy ścigania tworzą często sztuczne przeszkody dla prawników, chcących nawiązać kontakt ze swoimi klientami lub uniemożliwiają dotarcie z taką pomocą na czas.

Zwrócono także uwagę, że podczas gdy wiele z gwarancji zawartych w dyrektywach znalazły swe odbicie w litewskim ustawodawstwie, w praktyce korzystanie z tych praw jest tak trudne, że zapisy o nich pozostają właściwie martwą literą.

The Human Rights Monitoring Institute i Litewska Rada Adwokacka planują wykorzystać pomysły i informacje zebrane podczas debaty w przygotowywaniu propozycji koniecznych zmian, zarówno w praktyce, jak i w przepisach prawnych. Propozycje te zostaną następnie przekazne instytucjom państwowym odpowiedzialntm za politykę w zakresie prawa karnego