Rząd hiszpański powinien natychmiast porzucić swoje plany wprowadzenia regulacji prawnej zezwalającej na automatyczne zawracanie cudzoziemców z hiszpańskich enklaw Ceuty i Melilli w Afryce Północnej. Taki apel wystosowało w zeszłym tygodniu trzynaście organizacji praw człowieka.

Hiszpańskie i międzynarodowe organizacje zwróciły się do Specjalnego Sprawozdawcy ONZ ds. Praw Migrantów, François Crépeau, oraz do Komisarza Praw Człowieka Rady Europy, Nilsa Muižnieksa, wzywając ich do nacisków na rząd hiszpański, by wycofał się z proponowanej poprawki do hiszpańskiej ustawy imigracyjnej.

Oczywiste naruszenie prawa unijnego i międzynarodowego

„Automatyczne zawracanie uniemożliwia osobom ubiegającym się o azyl poszukanie potrzebnej im ochrony i odmawia wszystkim migrantom szeregu ich praw” - podkreślają organizacje w swoim apelu. „Wysyłanie ludzi prosto do Maroka bez żadnych gwarancji proceduralnych jest oczywistym naruszeniem europejskiego i międzynarodowego prawa w zakresie praw człowieka”.

Apel opublikowano 30 października, w dniu w którym Anne Brasseur, przewodnicząca Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, rozpoczynała swoją dwudniową wizytę w Hiszpanii. Brasseur powinna wezwać władze hiszpańskie do porzucenia tych niepokojących wysiłków, zmierzających do sformalizowania nadużyć zamiast do zapewnienia pełnego poszanowania praw migrantów i osób ubiegających się o azyl na przejściach granicznych - zaznaczają organizacje.

Rządząca Hiszpanią Partia Ludowa zamierza wykorzystać planowane poprawki do ustawy o bezpieczeństwie publicznym, by wprowadzić do hiszpańskiej ustawy imigracyjnej przepisy zezwalające na zawrócenie ludzi już na granicy w Ceucie i Melilli. Wprowadzenie zmian na tym etapie oznacza, że ocena poprawek pod kątem praw człowieka zostanie pominięta.

Istniejące praktyki są bezprawne

Proponowana zmiana oznacza, że straż graniczna w Ceucie i Melilli nie będzie musiała brać pod uwagę obowiązujących w Hiszpanii gwarancji przewidzianych dla imigrantów i osób ubiegających się o azyl. Poprawka ta sformalizowałaby trwającą, choć bezprawną praktykę automatycznego zawracania cudzoziemców do Maroka, nawet w razie przedostania się na terytorium Hiszpanii. Hiszpańska straż graniczna już kilka razy dopuściła się nadmiernego stosowania siły przy zawracaniu ludzi z granicy.

Taki rodzaj automatycznego zawracania ludzi narusza prawo unijne, a także międzynarodowe zobowiązania Hiszpanii w zakresie praw człowieka i praw uchodźców. W szczególności może to doprowadzić do naruszenia prawa do azylu, zakazu tortur i innych form nieludzkiego traktowania, zasady niewysyłania osoby do kraju, w którym groziłoby jej ryzyko prześladowania (zasada non-refoulement), prawa do skutecznego środka odwoławczego oraz prawa do odszkodowania za naruszenie praw człowieka, a także zakazu zbiorowego wydalania. W niedawnym wyroku przeciwko Włochom i Grecji, Europejski Trybunał Praw Człowieka orzekł, że włoska praktyka automatycznego zawracania cudzoziemców z Włoch do Grecji pozbawia jednostki dostępu do procedury azylowej oraz ochrony przed zbiorowym wydalaniem, naraża je na ryzyko nieludzkiego lub poniżającego traktowania, a także narusza ich prawo do skutecznego środka odwoławczego.

Wysoki Komisarz Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców wyraził zaniepokojenie planami hiszpańskiego rządu, zauważając, że wiele osób przybywających do hiszpańskich enklaw w północnej Hiszpanii ucieka przed wojną, przemocą i prześladowaniami w krajach jak Syria, Republika Środkowoafrykańska i Mali.

Apel podpisały następujące organizacje: Alianza por la Solidaridad, Amnesty International, Andalucía Acoge, Asociación Pro Derechos Humanos de Andalucía, Comisión Española de Ayuda al Refugiado, European Council on Refugees and Exiles, Federación de Asociaciones de S.O.S Racismo del Estado español, Fundación Abogacía Española, Human Rights Watch, Jueces para la Democracia, Prodein, Red Acoge, and Rights International Spain.