Po pierwszym artykule na temat stanowiska partii politycznych wobec marihuany, organizacja partnerska Liberties, Włoska Koalicja na rzecz Praw Obywatelskich i Swobód, zajęła się gorącym obecnie tematem imigracji i ustawą o obywatelstwie.

W opublikowanym niedawno artykule zauważyliśmy, że atmosfera wokół kwestii związanych z imigracją jest szczególnie napięta. Dlatego tak ważne jest, aby zająć się tym tematem jak najszybciej.

Bagatelizowanie problemu

Mówiąc o imigracji, niektóre partie polityczne zdają się bagatelizować problemy związane z tym złożonym tematem. Inne pod hasłem "imigracji" próbują umieścić wszystkie sporne kwestie, nawet jeśli nie mają one z tym tematem nic wspólnego.

Konkretnym przykładem może być debata, która odbyła się podczas reformy ustawy o obywatelstwie, dotycząca dzieci cudzoziemców urodzonych we Włoszech lub przebywających w kraju od wielu lat.

Czym jest ius soli?

Zgodnie z prawem, dziecko urodzone we Włoszech przez obcokrajowców, w przeciwieństwie do innych dzieci, ma możliwość otrzymania obywatelstwa tylko jeśli na stałe i legalnie mieszka w kraju do ukończenia 18 roku życia oraz jeżeli złoży wniosek w ciągu roku od 18 urodzin. Jeśli chodzi o osoby urodzone poza granicami Włoch, które przybyły do kraju przed ukończeniem 18 lat, mogą one ubiegać się o obywatelstwo, jeżeli są w stanie udowodnić, że legalnie i nieprzerwanie przebywały we Włoszech przez co najmniej 10 lat.

Obecnie około miliona dzieci, które urodziły się we Włoszech lub przybyły do kraju jako nieletni, nie ma włoskiego obywatelstwa. Około 800 tys. z nich nadal ma mniej niż 18 lat.

Reforma ustawy o obywatelstwie dotyczyła "umiarkowanego stosowania" ius solis, co oznacza, że powstałby rodzaj ius culturae, dzięki czemu obywatelstwo otrzymywałyby także dzieci urodzone we Włoszech przez obywateli innych państw, którzy legalnie mieszkali we Włoszech przez co najmniej pięć lat lub dzieci urodzone za granicą, które mieszkały we Włoszech przez co najmniej 12 lat i uczęszczały do szkoły w kraju.

Chociaż nowa ustawa o obywatelstwie została przyjęta przez Izbę Deputowanych w 2015 r, debata na temat ostatecznego zatwierdzenia reformy była już kilkakrotnie przekładana. Kolejna dyskusja będzie możliwa dopiero w nowej kadencji parlamentarnej.

Co partie mówią na temat ius soli, ius culturae i imigracji?

• Koalicja centroprawicowa: temat ius soli nie pojawił się w programie koalicji złożonej z Forza Italia, Lega, Fratelli d'Italia i Noi con l'Italia. Piąty punkt programu wyborczego zatytułowany "Większe bezpieczeństwo dla wszystkich" dotyczy aspektów imigracji i wiąże to zjawisko z "walką z terroryzmem" i potrzebą wzmocnienia kontroli granicznych. Koalicja sugeruje blokowanie przyjazdów imigrantów, przeprowadzanie "wspomaganych wydaleń" poprzez zawieranie porozumień z krajami pochodzenia "imigrantów zarobkowych" oraz repatriację nielegalnych imigrantów. Koalicja wspomina także o konieczności niedyskryminującego sposobu przyznawania "tak zwanej ochrony humanitarnej". Kolejny punkt programu wzywa do zawarcia umów dwustronnych w odniesieniu do cudzoziemców przebywających we włoskich więzieniach, tak aby mogli oni odbywać karę w kraju pochodzenia.
  • Forza Italia: partia wielokrotnie wypowiadała się w kwestii ius soli. Maurizio Gasparri twierdzi, że należy ograniczyć obecne prawo i "wprowadzić normy, które pozbawiają włoskiego obywatelstwa tych, którzy na to nie zasługują [...] obywatelstwo nie powinno być prezentem, powinno się o nie zawalczyć". Forza Italia proponuje także nawiązanie porozumienia z Libią, aby zmniejszyć liczbę imigrantów przybywających do Włoch drogą morską.
  • Lega: kwestia ius soli nie jest wymieniona w programie Lega. Partia podkreśla jednak, że należy zachować obecną ustawę o obywatelstwie, a aby uzyskać obywatelstwo, cudzoziemcy powinni spełniać większe wymagania. Należy także ustalić zasady pozbawiania włoskiego obywatelstwa w przypadku podejmowania działań związanych z terroryzmem islamskim. Partia chce sprzeciwić się traktatowi z Schengen i rozporządzeniu dublińskiemu, powracając w ten sposób do autonomii w kwestii obrony terytorium krajowego. Poza innymi kwestiami związanymi z imigracją, Lega apeluje o wydalenie cudzoziemców przetrzymywanych w więzieniach i unieważnienie komisji terytorialnych zaangażowanych w procedurę przyznawania i cofania statusu uchodźcy.
  • Fratelli d'Italia: czwarty punkt programu partii mówi o opozycji partii do "każdej formy automatycznego zdobywania obywatelstwa" i łączy imigrację z islamem. Piąty punkt programu wspomina o "ochronie naszej tożsamości przed procesem islamizacji" i proponuje ograniczenie liczby zagranicznych uczniów w klasach. Fratelli d'Italia dąży do utworzenia regularnych limitów imigracyjnych "tylko dla narodowości, które okazały się zintegrowane i które nie przyczyniają się do powstawania problemów związanych z bezpieczeństwem" oraz ukierunkowanych programów inwestycyjnych w Afryce, aby ograniczyć czynniki "skłaniające do emigracji".
• Koalicja centrolewicowa
  • Partito Democratico: w programie poruszono kwestię ius soli, a partia potwierdziła swoje poparcie dla walki o zatwierdzenie reformy ustawy o obywatelstwie, zarówno dla dzieci urodzonych przez obcokrajowców posiadających zezwolenie na pobyt stały we Włoszech, jak i dla tych, którzy przybyli do kraju przed 12 rokiem życia, pod warunkiem, że uczęszczali oni do szkoły lub odbyli szkolenia zawodowe we Włoszech. W odniesieniu do innych aspektów związanych z imigracją, PD potwierdza ważną rolę Europy i Włoch w "dialogu z rządami w całym regionie Morza Śródziemnego" opartym na poszanowaniu praw człowieka i wartości demokratycznych. W programie podkreślono również, że należy dokonać przeglądu rozporządzenia dublińskiego i ustawy Bossi-Fini. Europa powinna przyjmować uchodźców politycznych i tworzyć roczne europejskie kontyngenty przyjmowania imigrantów zarobkowych.
  • +Europa: w sekcji poświęconej "prawom obywatelskim i indywidualnym wolnościom" partia zdecydowanie popiera ius culturae i uważa, że ten sposób nabycia obywatelstwa powinien stać się częścią nowej ustawy o obywatelstwie. +Europa chce radykalnej zmiany kwestii prawnych, które uniemożliwiają integrację obcokrajowców we Włoszech, odrzucenia ustawy Bossi-Fini, regulacji problemu nielegalnej imigracji (poprzez wydawanie pozwoleń na pracę, poszukiwanie pracy i sponsorów). Jeśli chodzi o przyjmowanie imigrantów, +Europa proponuje ulepszenie systemu SPRAR, monitorowanie jego jakości ze szczególnym uwzględnieniem kwestii zatrudnienia. W programie mówi się także o konieczności zaangażowania Europy w ramy imigracyjne, tak aby "wprowadzić legalne i bezpieczne kanały wjazdu nawet w przypadku pracowników nisko wykwalifikowanych", programy przesiedleń i korytarze humanitarne dla osób ubiegających się o azyl, a także zmianę rozporządzenia dublińskiego oraz skupienie się na "potrzebach rodzinnych i humanitarnych osób ubiegających się o azyl w ramach sprawiedliwego systemu redystrybucji".
• Movimento 5 Stelle: Kwestia ius soli nie została poruszona w programie politycznym partii i nie pojawia się nawet w sekcji poświęconej problemowi imigracji. Di Maio kilkakrotnie wypowiadał się na ten temat, twierdząc, że kwestia ius soli to nie priorytet partii, ale raczej wsparcie dla dochodów Włochów. Główny kandydat 5 Stelle podkreślił, że kwestię tę należy omówić na szczeblu europejskim. Jeśli chodzi o imigrację, program polityczny ruchu odnosi się do czterech głównych punktów: legalnych dróg dostępu, relokacji osób ubiegających się o azyl, komisji terytorialnych i współpracy międzynarodowej.
• Liberi e Uguali: Program Liberi e Uguali sprzyja reformie ustawy o obywatelstwie. Partia deklarowała, że przyjęcie i integracja są częścią pojęcia praw obywatelskich i społecznych. Liberi e Uguali nie zgadza się całkowicie z ustanowieniem porozumień z krajami pochodzenia imigrantów, które nie gwarantują przestrzegania praw człowieka. Ponadto w programie podkreśla się potrzebę zniesienia ustawy Bossi-Fini oraz potrzebę opracowania europejskiego systemu azylowego, który obejmuje również "kanały humanitarne i misje ratunkowe". Partia twierdzi także, że system przyjmowania imigrantów powinien zostać ulepszony w oparciu o system Sprar.
• Potere al Popolo: Potere al Popolo w pełni popiera propozycję ius soli i zdecydowanie potępia ksenofobiczne i rasistowskie poglądy. Partia chciałaby, aby poparto nabywanie obywatelstwa drogą ius soli w celu zagwarantowania obywatelstwa tym, którzy urodzili się lub wychowali we Włoszech. Chce także rozszerzyć "prawo do głosowania w wyborach lokalnych dla osób, które mieszkają na stałe mieszkają we Włoszech". Partia sprzeciwia się wszelkim porozumieniom dwustronnym, które uzasadniają przymusowe wydalenia i nalega na stworzenie legalnego i chronionego kanału, którym imigranci dostaną się do Europy. Ponadto w programie podkreślono potrzebę zniesienia ustawy Minniti-Orlando, ustawy Bossi-Fini i rozporządzenia Dublin III.
• Casapound: Casapound sprzeciwia się nabywaniu obywatelstwa drogą ius soli, aby uniknąć "jakiegokolwiek automatycznego nabywania obywatelstwa". Ponadto partia sugeruje pozbawianie obywatelstwa nie tylko tych, którzy popełniają poważne przestępstwa, ale także "ich potomków aż do drugiego pokolenia" (w udzielanym wywiadzie Simone Di Stefano dodał, że również do trzeciego pokolenia). Casapound chce zablokować przybycie imigrantów poprzez interwencję w Libii. Jeśli chodzi o regularną imigrację, partia chce, aby w kraju przebywać mogli tylko ci, którzy posiadają dom i mają stałą umowę o pracę. W programie wspomina się o wydaleniu zatrzymanych cudzoziemców do kraju pochodzenia. Casapound zajmuje w tej kwestii podobne stanowisko, jak inne partie centroprawicowe.