W ostatnich dniach, w wielu artykułach prasowych opisywano warunki leczenia psychiatrycznego w Polsce, które nie są adekwatne do potrzeb osób małoletnich. Pośród sygnalizowanych problemów należy przede wszystkim wskazać: brak pieniędzy na wyspecjalizowane oddziały dziecięce; umieszczanie dzieci na oddziałach dla dorosłych; przemoc, w tym przemoc seksualna dorosłych pacjentów względem małoletnich; duże obłożenie pracą psychiatrów; znaczny odsetek zmagających się z problemami psychicznymi wśród polskich dzieci i młodzieży; zamykanie kolejnych oddziałów psychiatrii dziecięcej.

List HFPC do Ministra Zdrowia

Helsińska Fundacja Praw Człowieka od wielu lat zajmuje się prawem do opieki medycznej, w tym sprawami dotyczącymi warunków leczenia. W związku z tym, zwróciliśmy się z pismem do Ministra Zdrowia, w którym wskazaliśmy przede wszystkim międzynarodowy standard z zakresu ochrony zdrowia małoletnich. W liście zwróciliśmy uwagę na zobowiązania wynikające z Europejskiej Konwencji Praw Człowieka oraz Konwencji o Prawach Dzieci (CPT). Ponadto, wskazaliśmy na rekomendacje Europejskiego Komitetu do Spraw Zapobiegania Torturom oraz Nieludzkiemu lub Poniżającemu traktowaniu albo Karaniu.

Szczególne obowiązki państwa względem dzieci

W piśmie podkreśliliśmy, że zdaniem ETPC, państwo ma tzw. pozytywny obowiązek – polegający na wprowadzeniu szczególnych środków, które pozwolą zapobiec pogorszeniu zdrowia fizycznego i psychicznego jednostek, za których sytuację jest szczególnie odpowiedzialne. Wskazaliśmy również, że państwo ma szczególne obowiązki względem dzieci, które musi uchronić przed złym traktowaniem, także w sytuacji, gdy jest ono stosowane przez osoby prywatne. Poza standardami ustanowionymi przez ETPC, zwróciliśmy również uwagę na zalecenia CPT, który na kanwie monitorowania różnych ośrodków leczenia psychiatrycznego niejednokrotnie wskazywał na potrzebę umieszczania dzieci i dorosłych w osobnych oddziałach.

Związek między realizacją praw zdrowotnych dziecka, a ochroną przed przemocą

Fundacja zwróciła również uwagę na standardy wynikające z Konwencji o Prawach Dzieci. W piśmie podkreśliliśmy, że niewątpliwie istnieje związek pomiędzy realizacją praw zdrowotnych dziecka, a prawem dziecka do odpowiedniego poziomu życia oraz ochrony przed wszelkimi formami przemocy psychicznej lub fizycznej. Wskazano również, że Konwencja zobowiązuje do zapewnienia dzieciom dostępu do pomocy w zakresie zdrowia psychicznego, uwzględniając przy tym potrzeby rozwojowe dzieci oraz zwracając się w szczególności do dzieci dotkniętych trudną sytuacją życiową (sytuacja rodzinna, czy też stygmatyzująca choroba).

Ponadto, Fundacja zwróciła się również z pismem do Prokuratury Okręgowej w Gdańsku, z prośba o udzielenie informacji na temat toczących się postępowań w sprawach wszczętych na skutek wydarzeń, do których doszło w Wojewódzkim Szpitalu Psychiatrycznym im. Prof. Tadeusza Bilikiewicza w Gdańsku.