Węgierski rząd ma 60 dni na odpowiedź na obawy Komisji Europejskiej (KE) dotyczące tzw. ustawy o NGO-sach. Pakiet ustaw o nazwie "Stop Soros" kryminalizuje osoby i organizacje, które popierają udzielanie imigrantom azylu i zezwoleń na pobyt w kraju oraz ogranicza prawo do ubiegania się o azyl.

W czwartek Komisja Europejska postanowiła podjąć kolejny etap procedury dyscyplinarnej przeciwko Węgrom, która rozpoczęła się w lipcu 2018 r., kiedy KE wysłała do Węgier wezwanie do usunięcia uchybienia. Po przeanalizowaniu szczegółowych odpowiedzi od rządu węgierskiego na poprzednie pytania dotyczące nowego prawa i koniecznych poprawek, Komisja nadal uważa, że wprowadzone przepisy budzą wątpliwości.

Trzy kluczowe kwestie związane z Komisją Europejską

KE jest szczególnie zaniepokojona sposobem, w jaki prawo kryminalizuje organizacje pozarządowe, które wspierają składanie wniosków o azyl lub pomagają w komunikacji z odpowiednimi organami. Prawnicy twierdzą, że ustawa o organizacjach pozarządowych narusza dwie dyrektywy UE, jedną w sprawie procedur azylowych, a drugą w sprawie warunków przyjmowania osób ubiegających się o azyl i uchodźców.

Po drugie, Bruksela wyraziła zaniepokojenie faktem, że prawo może ograniczyć prawo swobodnego przepływu osób. Kary przewidziane przez prawo obejmują środki w postaci tymczasowego aresztowania do roku pozbawienia wolności i wydalenie z kraju obywateli UE, w tym pracowników organizacji pozarządowych i humanitarnych lub członków rodzin próbujących dostać się do którejkolwiek strefy tranzytowej na Węgrzech. Narusza to prawa osób ubiegających się o azyl zapisane w prawie UE, ponieważ Komisja wyraźnie stwierdziła, że nowe przepisy są sprzeczne z Kartą Praw Podstawowych UE.

Po trzecie, wprowadzając nowe podstawy do uznania wniosków o azyl za niedopuszczalne, węgierski rząd bezprawnie ograniczył prawo do azylu poprzez naruszenie dyrektywy w sprawie procedur azylowych. Prawo UE pozwala państwom członkowskim odmówić wjazdu do kraju w ramach koncepcji "bezpiecznego kraju trzeciego" i "kraju pierwszego azylu". Węgierski rząd posunął się jednak jeszcze dalej i wprowadził do konstytucji poprawkę, która ogranicza prawo do azylu w sposób niezgodny zarówno z dyrektywą w sprawie azylu, jak i z Kartą Praw Podstawowych Unii Europejskiej.

Co będzie dalej?

W związku z tym Komisja postanowiła skierować do Węgier uzasadnioną opinię – co stanowi drugi krok w postępowaniu w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego w związku z naruszeniem prawa UE. Władze Węgier mają teraz 2 miesiące na odpowiedź. W przeciwnym razie KE przekaże sprawę Trybunałowi Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Równolegle trwa drugi etap procedury w sprawie uchybienia zobowiązaniom dotyczącym procedur azylowych w związku z nieprzestrzeganiem przez Węgry prawa UE. KE skierowała przeciwko Węgrom sprawę do Trybunału w lipcu 2018 r. za naruszenie prawa UE w zakresie azylu i ustawę ws. stref tranzytowych.