Szanowny Panie Prezydencie,

Po raz kolejny, w imieniu podpisanych organizacji pozarządowych, zwracamy się do Pana z apelem o ochronę polskiej Konstytucji i gwarantowanej w niej zasady praworządności.

Wzywamy Pana, Panie Prezydencie, do zawetowania ustaw zmieniających zasady funkcjonowania Krajowej Rady Sądownictwa oraz Sądu Najwyższego.

Z przykrością zauważamy, że ustawy wniesione przez Pana do Sejmu - jako konsekwencja historycznej decyzji z lipca 2017 r. - są zagrożeniem dla odrębności i niezależności władzy sądowniczej, a tym samym dla prawa polskich obywateli i obywatelek do niezawisłego sądu.

Ustawa o Krajowej Radzie Sądownictwa umożliwia Sejmowi kontrolę nad składem instytucji mającej chronić sądy i sędziów przed politykami. Z kolei nowa ustawa o Sądzie Najwyższym pozwala na arbitralne usunięcie niektórych sędziów Sądu Najwyższego z zajmowanych stanowisk i tworzy iluzję sprawiedliwości poprzez wprowadzenie instytucji skargi nadzwyczajnej.

Wbrew Pańskim zapowiedziom, projekty nie zostały poddane szerokim konsultacjom społecznym. Tym samym prawo do niezależnego sądu stało się przedmiotem umowy politycznej, na której kształt polscy obywatele i obywatelki nie mieli żadnego wpływu.

Proponowane zmiany nie odpowiadają na najpoważniejsze problemy wymiaru sprawiedliwości w Polsce. Wręcz przeciwnie, stwarzają nowe zagrożenia: podważają pewność prawa i orzeczeń z ostatnich 20 lat, niszczą gwarancje niezawisłości sędziowskiej i oddają wymiar sprawiedliwości w ręce polityków.

Jednocześnie przypominamy, że w lipcu 2017 r. Komisja Europejska wezwała polskie władze, aby nie podejmowały żadnych kroków mających na celu przeniesienie lub wymuszenie przejścia w stan spoczynku sędziów Sądu Najwyższego. W przypadku przyjęcia takich środków Komisja gotowa była natychmiast wszcząć procedurę przewidzianą w art. 7 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej.

Szanowny Panie Prezydencie,

skutki decyzji o podpisaniu ustawy o KRS i SN będą odczuwane przez polskich obywateli i obywatelki przez wiele lat. Nowe ustawy wpłyną nie tylko na kształt polskiego wymiaru sprawiedliwości, ale również na pozycję Polski jako pełnoprawnego członka Unii Europejskiej.

Dlatego też wzywamy Pana, Panie Prezydencie, do zawetowania ustaw o KRS i SN. Podobnie jak w lipcu 2017 r. apelujemy do Pana, Panie Prezydencie, o niezaprzepaszczanie dorobku Polski w walce o podstawowe prawa i wolności. To od Pana zależy teraz utrzymanie prawa do sprawiedliwego procesu w ramach systemu prawnego Rzeczypospolitej Polskiej.

W imieniu sygnatariuszy,

Danuta Przywara

Prezes zarządu

Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka