Nowe technologie i prawa człowieka

Czechy: Trybunał Konstytucyjny łagodzi ustawę o unieważnianiu umów podpisanych przez niepełnosprawnych umysłowo

Trybunał Konstytucyjny Republiki Czeskiej wydał decyzję, która ułatwi unieważnienie umowy, jeśli da się wykazać, że że podpisujący cierpi na niepełnosprawność umysłową.

by The League of Human Rights

Czeski Trybunał Konstytucyjny wydał przełomową decyzję, która ułatwi unieważnianie umów, jeśli da się wykazać, że podpisujący cierpi na niepełnosprawność umysłową. Orzeczenie to pomoże chronić niepełnosprawne umysłowo osoby przed konsekwencjami złych decyzji, które zostały podjęte, ponieważ niepełnosprawność umysłowa uniemożliwiła im dokonanie jasnego i racjonalnego wyboru.

Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego wystarczy, by osoba z zaburzeniami psychicznymi udowodniła duże prawdopodobieństwo tego, że w chwili zawarcia umowy cierpiała na zaburzenie, które miało wpływ na jej opinię lub które uniemożliwiało jej kontrolowanie swojego procesu decyzyjnego. Taka sytuacja może się zdarzyć z wielu powodów, zazwyczaj osobom dotkniętym niepełnosprawnością intelektualną bądź chorobą psychiczną lub też osobom starszym cierpiącym na demencję lub chorobę Alzheimera. Osoby takie mogą łatwo stać się ofiarami oszustów i manipulatorów, co może zakończyć się zawarciem umowy na cudze polecenie lub nawet niepamiętaniem samego podpisania umowy.

Do tej pory unieważnienie takiej umowy było bardzo trudne, jako że osoba cierpiąca na niepełnosprawność umysłową musiała udowodnić, że na podpisanie umowy miało wpływ zaburzenie psychiczne, które uniemożliwiło podpisującemu poniesienie odpowiedzialności prawnej. Udowodnienie, że okoliczności te z pewnością istniały było niemal niemożliwe, więc rodziny osób z zaburzeniami psychicznymi, a także organy państwowe, prewencyjnie ograniczały zdolność do czynności prawnych takich osób.

Skarżący w tej sprawie z zadowoleniem przyjął orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego, jako że: "daje ona nadzieję, że jedna decyzja, której z powodu mojej choroby nie pamiętam, nie zniszczy mojego życia".

Radka Korbelová Dohnalová, prawniczka reprezentująca skarżącego przez Trybunałem Konstytucyjnym, dodaje: "Oczywiście należy mieć zwsze na uwadzę dobrą wiarę drugiej strony, zawierającej umowę z osobą niepełnosprawną. Zostało to także podkreślone przez Trybunał Konstytucyjny. Sądy jednak nie mogą po prostu wymagać udowodnienia wpływu zaburzenia psychicznego na proces decyzyjny osoby niepełnosprawnej. Jest to po prostu bezzasadne".

Zdaniem Maroša Matiaško, adwokata współpracującego z Ligą Praw Człowieka, to ważna decyzja dla praktyki ograniczania zdolności do czynności prawnych: "Trybunał Konstytucyjny dał ludziom niepełnosprawnym i ich rodzinom szansę na ochronę siebie przed złymi decyzjami, bez konieczności ograniczania ich zdolności do czynności prawnych".

Donate to liberties

Your contribution matters

As a watchdog organisation, Liberties reminds politicians that respect for human rights is non-negotiable. We're determined to keep championing your civil liberties, will you stand with us? Every donation, big or small, counts.

We’re grateful to all our supporters

Your contributions help us in the following ways

► Liberties remains independent
► It provides a stable income, enabling us to plan long-term
► We decide our mission, so we can focus on the causes that matter
► It makes us stronger and more impactful

Your contribution matters

As a watchdog organisation, Liberties reminds politicians that respect for human rights is non-negotiable. We're determined to keep championing your civil liberties, will you stand with us? Every donation, big or small, counts.

Subscribe to stay in

the loop

Why should I?

You will get the latest reports before anyone else!

You can follow what we are doing for your rights!

You will know about our achivements!

Show me a sample!