Grupa Robocza Ekspertów ds. ludności pochodzenia afrykańskiego przedstawiła pełne sprawozdanie z pierwszej wizyty rozpoznawczej w Hiszpanii na forum Rady Praw Człowieka ONZ (HRC). Raport stwierdza, że "profilowanie rasowe osób pochodzenia afrykańskiego jest w Hiszpanii problemem endemicznym".

RIS domaga się, by Hiszpania zaprzestała stosowania praktyki profilowania rasowego

Organizacja Rights International Spain (RIS) miała okazję spotkać się z grupą roboczą podczas jej wizyty w Hiszpanii i wyrazić swoje obawy związane z problemem profilowania rasowego. Wnioski zawarte w sprawozdaniu grupy roboczej odpowiadają obserwacjom wielu międzynarodowych, europejskich i krajowych instytucji, które dostrzegają powszechne stosowanie profilowania rasowego w Hiszpanii. Od dłuższego czasu wiele organizacji broniących swobód obywatelskich i praw człowieka potępia tę praktykę.

Z okazji Międzynarodowego Dnia Eliminacji Dyskryminacji Rasowej, organizacja RIS oraz grupy działające na rzecz praw człowieka, w tym praw potomków Afrykanów, wystosowały list do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, w którym apelują o zaprzestanie stosowania praktyki profilowania rasowego wobec osób pochodzenia afrykańskiego.

Dotychczasowe środki były niewystarczające

Grupa robocza ONZ przyznaje, że podejmowane do tej pory środki były niewystarczające. Zdaniem ekspertów, profilowanie rasowe powinno być zdefiniowane jako dyskryminująca praktyka policyjna, której należy zakazać. Grupa robocza uważa, że przepisy zawarte w tzw. “prawie knebla” są niewystarczające i zwraca uwagę na to, że ustawa przyniosła skutek odwrotny do zamierzonego: sankcje nałożone w wyniku nowych przepisów doprowadziły do zmniejszenia liczby osób zgłaszających przypadki dyskryminacji, co ma wpływ na prowadzenie dochodzeń, ściganie winnych i przyznawanie rekompensat poszkodowanym.

Jedną z propozycji Grupy Roboczej, mającej zmierzać do zniesienia tej dyskryminującej praktyki, jest wprowadzenie formularzy, w których funkcjonariusze muszą wskazać powód zatrzymania lub identyfikacji danej osoby. W innych krajach, takich jak Wielka Brytania, działanie to okazało się skutecznym narzędziem ograniczającym stosowanie profilowania rasowego, a w 2013 r. hiszpański rzecznik zalecił, aby policja wdrożyła podobny system w kraju. W 2016 r. hiszpańska policja ostatecznie zobowiązała się do wprowadzenia nowej procedury w 2017 r. Niemniej jednak, z wyjątkiem kilku posterunków policji, np. w Fuenlabrada, Geronie i Móstoles, obietnica ta nie została spełniona. Teraz Urząd Miasta Madrytu zapowiada rozpoczęcie projektu pilotażowego w celu próbnego wprowadzenia takiego modelu w stolicy.

Hiszpania zobowiązała się do wdrożenia zaleceń ONZ

Innym zaleceniem zaproponowanym przez ekspertów ONZ jest stworzenie niezależnego mechanizmu służącego do kontroli działań policji i oferowanie szkoleń mających na celu zapobieganie dyskryminującym praktykom wśród funkcjonariuszy.

Grupa Robocza wyraziła również zaniepokojenie zbiorowym wydalaniem cudzoziemców z Ceuty i Melilli oraz faktem, że osoby ubiegające się o azyl nie mają szansy na międzynarodową ochronę. Grupa zaleciła, aby rząd położył kres wszelkim formom zbiorowych deportacji, przestrzegał zasady non-refoulement i dostępu do procedur identyfikacji i określania statusu uchodźcy. Eksperci byli również zaniepokojeni tym, że przetrzymywanie imigrantów to zwyczajowa forma "aresztu administracyjnego" i zalecili, aby rząd powstrzymał się od stosowania jakichkolwiek form pozbawienia wolności wobec imigrantów i osób ubiegających się o azyl.

Należy pamiętać, że Hiszpania jest częścią systemu ONZ i tym samym akceptuje wizyty grup roboczych i specjalnych sprawozdawców w celu oceny przestrzegania międzynarodowych zobowiązań w zakresie praw człowieka. Dlatego też jest zobowiązana do wdrożenia zaleceń wydanych przez te organy.