Członek Liberties Rights International Spain nawiązała współpracę z Plataforma por la Gestión Policial de la Diversidad i wystąpiła przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka z interwencją strony trzeciej w sprawie Zeshan Muhammad przeciwko Hiszpanii.

Sprawa dotyczy młodego Pakistańczyka, który pozwał państwo hiszpańskie za kontrolę tożsamości, przeprowadzoną przez funkcjonariusza policji, który uznał, że "nie zamierzał zatrzymywać Niemca".

Obie organizacje, które wzięły udział w interwencji, uznały, że należy poinformować Trybunał o środkach, które państwo hiszpańskie powinno podjąć, aby zapobiec dalszym dyskryminującym działaniom ze strony policji.

Wszystkie te środki zostały zalecone przez inne europejskie i międzynarodowe organizacje działające na rzecz praw człowieka i okazały się skuteczne w kilku oddziałach policji, zarówno w Hiszpanii, jak i w innych krajach europejskich.

Odpowiednie ramy prawne przeciwko stosowaniu profilowania rasowego

Prawo hiszpańskie, które reguluje działania policji w zakresie kontroli tożsamości (Ley de Seguridad Ciudadana), jest nieadekwatne, ponieważ nie zawiera wystarczających zabezpieczeń przeciwko profilowaniu rasowemu.

Po pierwsze, przepisy powinny zawierać definicję i zakaz tego rodzaju dyskryminujących działań policji. Po drugie, zgodnie z orzecznictwem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa powinno stanowić warunek wstępny do przeprowadzenia kontroli tożsamości lub zatrzymania i przeszukania.

Policjanci powinni zatem być zobowiązani do przestrzegania obiektywnych kryteriów, a nie kierować się stereotypami dotyczącymi pochodzenia rasowego.

Formularze dotyczące kontroli tożsamości

Innym skutecznym środkiem zapobiegającym profilowaniu rasowemu jest stosowanie formularzy wypełnianych przez funkcjonariuszy za każdym razem, gdy przeprowadzą kontrolę tożsamości. Formularze te powinny zawierać dane (w tym informacje o pochodzeniu etnicznym) osoby poddanej kontroli, powód, który skłonił funkcjonariusza do przeprowadzenia kontroli, oraz wynik identyfikacji (tj. czy doprowadziło to do wykrycia przestępstwa).

Ponadto identyfikowana osoba powinna otrzymać kopię formularza wraz z informacją o procedurze złożenia skargi w przypadku złego traktowania przez policję. W ten sposób można należycie chronić prawa kontrolowanych osób, wykryć niewspółmierne działania policji wobec określonych grup i ocenić skuteczność kontroli policyjnych. Doświadczenie pokazało, że to narzędzie służy do ograniczania stosowania profilowania etnicznego i jednocześnie prowadzi do wzrostu skuteczności policji – im więcej funkcjonariuszy kieruje się obiektywnymi kryteriami, tym mniej przypadków dyskryminacji i więcej wykrytych przestępstw.

Niezależny mechanizm nadzoru

Jednym z kluczowych długów Hiszpanii wobec praw człowieka jest brak prawdziwego, niezależnego mechanizmu nadzorowania działań policji i przyjmowania skarg. Mechanizmy te odgrywają dziś bardzo ważną rolę podczas ścigania i karania funkcjonariuszy policji za naruszenia praw człowieka, w tym za przypadki dyskryminacji (lub naruszanie zakazu tortur).

Poprawa stosunków między policją a społeczeństwem

Hiszpania musi ustanowić mechanizmy umożliwiające utworzenie kanałów dialogu, a tym samym poprawę stosunków między policją a wszystkimi społecznościami, którym ma ona służyć. Zwiększy to zaufanie obywateli do instytucji policji, a tym samym pomoże stopniowo przezwyciężyć negatywne stereotypy wobec służb (a także negatywne stereotypy policji na temat niektórych społeczności).