Okresowa ocena Hiszpanii przez Komitet Praw Człowieka ONZ, organ odpowiedzialny za zagwarantowanie prawidłowego stosowania Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych, odbędzie się w Genewie w dniach 7-8 lipca tego roku.

W zeszłym roku, Rights International Spain (RIS) miało swój udział w tworzeniu listy pytań, na których opierać się będzie ocena Hiszpanii w przyszłym miesiącu. Ostateczna lista w dużej mierze dotyczy kwestii poruszonych przez RIS. Pomocniczy raport organizacji posłuży uzupełnieniu kwestii, które rząd hiszpański przemilczał odpowiadając na pytania Komitetu.

Luki w walce z dyskryminacją rasową i etniczną

Raport potępia brak prawdziwie niezależnego organu odpowiedzialnego za badania, sądzenie i karanie przypadków dyskryminacji ze względu na radę i pochodzenie etniczne. Organ taki byłby kluczowy w walce o zapobieganie i likwidowanie dyskryminacji. Raport także podkreśla utrzymywanie się - pomimo oficjalnych zaprzeczeń - dyskryminacyjnych praktyk policji, w szczególności stosowanie profilowania etnicznego podczas zatrzymań i przeszukań. W raporcie zwraca się także uwagę na nękanie aktywistów monitorujących działalność policji i dokumentujących dyskryminujące praktyki.

Zaległe zobowiązania finansowe dla ofiar tortur

Raport przedstawia także zaległe zobowiązania finansowe (w wielu przypadkach wykraczające daleko wstecz w czasie) dla ofiar tortur i nadużyć w Hiszpanii i przypomina uwagi końcowe Komitetu ONZ przeciwko Torturom sformułowane po swoim ostatnim przeglądzie.

Przeszkody w korzystaniu z praw seksualnych i reprodukcyjnych

W odniesieniu do aborcji, raport ostrzega, że w świetle rozpatrywanej obecnie reformy prawa młodych kobiet pomiędzy 16 a 18 rokiem życia, które chcą dokonać aborcji bez zgody rodziców są zagrożone, nawet w przypadkach, w których obecna ustawa zezwala na przerywanie ciąży bez informowania rodziców lub opiekunów, na przykład jeśli w rodzinie dochodzi do przemocy.

Sprawiedliwość tranzycyjna: żadnego postępu od ostatniej oceny Hiszpanii

Raport informuje, że nic nie zostało zrobione w celu implementacji środków określonych w uwagach końcowych oceny Hiszpanii w 2008 roku jako konieczne do wypełnienia przez kraj swoich międzynarodowych zobowiązań wobec ofiar naruszeń praw człowieka podczas hiszpańskiej wojny domowej i reżimu Franco.

Naruszenia praw migrantów

Raport przypomina, że praktyka automatycznego zawracania cudzoziemców została w Hiszpanii “zalegalizowana”, zagrażając wielu prawom, które przysługują migrantów niezależnie od ich statusu administracyjnego. RIS zachęca Komitet, by wezwać Hiszpanię nie tylko do zaprzestania łamania praw człowieka w ośrodkach dla uchodźców, ale do tego, by poszła krok dalej i całkowicie położyła kres prewencyjnej detencji nielegalnych imigrantów, którym nie postawiono żadnych zarzutów karnych.

Deptanie praw i wolności pod pretekstem walki z terroryzmem

W swoim raporcie RIS informuję Komitet ONZ o tym, że wiele działań podejmowanych w imię walki z terroryzmem (reformy kodeksu karnego, projekt ustawy o bezpieczeństwie publicznym i plan strategiczny przeciwko gwałtownej radykalizacji) mogą stanowić zagrożenie dla praw człowieka i swobód obywatelskich.

Zagrożona prywatność

W odniesieniu do życia prywatnego, komitet został poinformowany o dwóch niepokojących środkach. Po pierwsze, sędziowie są obecnie uprawnieni do dokonywania “nagrań ustnych komunikatów” (czyli nagrywania w domu osoby podejrzanej). Po drugie, ogłoszono uruchomienie systemu komputerowego, służącego do ustalania “profilu podejrzanego” o terroryzm. System ten będzie mógł analizować prywatne e-maile, rozmowy telefoniczne, a nawet dokumentację medyczną.

Bariery w dostępie do wymiaru sprawiedliwości

Raport donosi, że stosowanie opłat prawnych prowadzi do niesprawiedliwej dyskryminacji, a za sprawą nowelizacji ustawy o bezpłatnej pomocy prawnej mniej osób będzie miało dostęp do adwokata z urzędu. Brak funduszy na wymiar sprawiedliwości powoduje poważną przewlekłość postępowań i osłabia sędziowską niezawisłość.

Ustawa o bezpieczeństwie publicznym

Wreszcie, raport krytykuje kryminalizację pokojowych protestów (a zatem korzystania ze swobody wypowiedzi, wolności informacji i zgromadzeń), jaką przewiduje nowa ustawa o bezpieczeństwie publicznym oraz ostatnie reformy kodeksu karnego.