Liberties i organizacje praw człowieka w Bułgarii, na Węgrzech, we Włoszech, w Holandii i Słowenii przyjrzały się regulacjom reklamy politycznej w swoich krajach. Zidentyfikowaliśmy kilka kluczowych kwestii, które mogą zagrażać wolnym i uczciwym wyborom oraz innym podstawowym wartościom uznawanym w art. 2 Traktatu UE.
Nierównomierne wydatki, niejednakowy przekaz
Aktorzy polityczni korzystają z różnych mediów, m.in. mediów internetowych, prasy, radia lub telewizji, aby dotrzeć do swoich wyborców i przekonać ich, że są w stanie najlepiej rozwiązać ich problemy. To ważne: obywatele muszą mieć możliwość poznania programu kandydatów politycznych lub treści referendum.
Przeczytaj pełny raport Liberties na temat regulacji reklamy politycznej w UE
Jednak istnieje również ryzyko związane z reklamą polityczną. Nierównomierne finansowanie – czasami pochodzące z niejasnych źródeł – umożliwia jednej ze stron dotarcie do szerszego grona odbiorców. Kontrola polityczna nad mediami, w tym mediami publicznymi, może wpływać na decyzje redakcyjne i faworyzować jedną partię nad drugą. Za pomocą reklam ukierunkowanych można obiecywać różne rzeczy różnym osobom, a inne wykluczać z grupy odbiorców.
Brak regulacji w kwestii reklam internetowych
Nadal brakuje jednak regulacji w kwestii reklamy internetowej. Niderlandy przyjęły kodeks postępowania, ale nie zawiera on mechanizmu egzekwowania. Włochy wprowadziły wytyczne dotyczące targetowania online, ale są one całkowicie dobrowolne. Ogólne rozporządzenie o ochronie danych (RODO) to jedyny horyzontalny akt prawny, który ma zastosowanie we wszystkich pięciu krajach.
Zidentyfikowano trzy kluczowe problemy
Komisja Europejska chce ujednolicić warunki reklamy politycznej w UE. Zrobiła ku temu pierwszy krok i w listopadzie 2021 r. przedstawiła swoją propozycję w tej kwestii. Twierdzi, że reklama polityczna ma charakter transgraniczny (np. politycy mogą dotrzeć do potencjalnych wyborców mieszkających za granicą), a zatem art. 114 TFUE daje jej uprawnienia do przyjmowania środków w tej sprawie. W rzeczywistości potrzebne są bardziej rygorystyczne wymogi dotyczące przejrzystości, które pomogą zapewnić właściwe monitorowanie i egzekwowanie przepisów.
W naszym raporcie zidentyfikowaliśmy trzy główne problemy, z którymi borykają się wybrane kraje. Są to:
1. przestarzałe przepisy dotyczące reklamy politycznej;
2. słaby nadzór i organy egzekucyjne; oraz
3. nieprzejrzyste praktyki reklamowe organizacji związanych z partiami politycznymi. W naszym raporcie zawarliśmy również rekomendacje skierowane zarówno do UE, jak i rządów pięciu państw członkowskich.
Inne materiały Liberties:
Political Advertising On Social Media Threatens Our Democracies & Should Be Banned
Political Advertising: Tailored Political Ads Further Erode Democracy in Hungary
Targetowanie reklam politycznych powinno być ograniczone do minimum. Dokument strategiczny.
