Erdal Gökoğlu został zatrzymany w styczniu w Polsce do rutynowej kontroli przez Straż Graniczną. Przyjechał tu jako gość na ślub swojego znajomego. Podczas kontroli okazało się, że jest on poszukiwany przez Interpol na wniosek Turcji.

Opinia Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka

HFPC przygotowała opinię w tej sprawie. Stwierdzono w niej, że fakt nadania zatrzymanemu statusu uchodźcy przez władze belgijskie jest wystarczającym uzasadnieniem dla odmowy wydania go władzom tureckim. Wynika to z przepisów Konwencji genewskiej w sprawie statusu uchodźców zakazującej wydawania uchodźców do państw, w których ich życie jest narażone na niebezpieczeństwo. W opinii wskazano również, że zgodnie z Kartą Praw Podstawowych UE państwa członkowskie Unii gwarantują prawo do azylu z poszanowaniem zasad Konwencji genewskiej.

Orzeczenie sądu

W uzasadnieniu sąd powołał się na fakt podnoszony w opinii przyjaciela sądu HFPC, że Erdal Gökoğlu posiada status uchodźcy w Belgii. Sąd wziął pod uwagę zarówno opinię HFPC, jak również powołał się na przytoczony w niej wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie Kavaklioğlu i inni przeciwko Turcji. W tej sprawie jednym ze skarżących był Erdal Gökoğlu, a Trybunał stwierdził, że władze tureckie naruszyły jego prawo do życia gwarantowane art. 2 EKPC.

Sąd Okręgowy wskazał również na ryzyko naruszenia praw człowieka cudzoziemca w przypadku wydania go do Turcji. W tym zakresie wziął pod uwagę zeznania przedstawiciela HFPC dotyczące m.in. naruszania przez Turcję prawa do rzetelnego procesu, stosowania tortur wobec osób pozbawionych wolności oraz złych warunków w więzieniach.

„Postanowienie sądu w sprawie Erdala Gökoğlu to bardzo dobry sygnał na przyszłość. Mam nadzieję, że ukształtuje się trwałe orzecznictwo polskich sądów, wedle którego samo nadanie statusu uchodźcy w oparciu o Konwencję Genewską stanowić będzie powód do odmowy ekstradycji uchodźcy”

– powiedział Jacek Białas, prawnik HFPC, który występował w sprawie.

Sytuacja więźniów w Turcji

W Turcji są setki więźniów politycznych (w tym m. in. dziennikarze i nauczyciele akademiccy) skazanych na za członkostwo w ugrupowaniach zbrojnych lub wspieranie działalności terrorystycznej. Osoby takie mogą być skazane nawet przy braku wystarczających dowodów na prowadzenie takiej działalności, natomiast definicja działalności terrorystycznej jest bardzo szeroka. Warunki w tureckich więzieniach są złe (przeludnienie, brak odpowiedniej opieki zdrowotnej itd.), zaś sędziowie i prokuratorzy w Turcji znajdują się pod silną presją polityczną i naruszana jest ich niezależność.