Jan Kuciak był dziennikarzem śledczym portalu Aktuality.sk. Został znaleziony martwy wraz ze swoją dziewczyną w swoim mieszkaniu pod Bratysławą.
Policja, która znalazła ich ciała 25 lutego, oświadczyła, że morderstwa są prawdopodobnie związane z pracą Kuciaka, która skupiała się głównie na problemie korupcji. W chwili śmierci dziennikarz pracował nad artykułem dotyczącym powiązań biznesmenów z partią rządzącą i innymi politykami.
Zatrzymana i przesłuchiwana
15 maja 2018 r. Narodowa Agencja Kryminalna na Słowacji skonfiskowała telefon komórkowy należący do dziennikarki śledczej Pavli Holcovej, która pracuje w Czeskim Centrum Dziennikarstwa Śledczego.
Pavla, która w chwili śmierci Jana Kuciaka pracowała wraz z nim i IRPI w ramach projektu ds. badania korupcji i przestępczości zorganizowanej (OCCRP), została wezwana przez słowacką policję na, jak wierzyła, przesłuchanie mające pomóc w dochodzeniu w sprawie morderstwa swojego kolegi.
Jednak policja trzymała ją na posterunku przez ponad osiem godzin. Przesłuchanie wykraczało poza zakres śledztwa w sprawie zabójstwa, a funkcjonariusze sugerowali, że historia zawodowa Pavli wskazuje na to, że dziennikarka była "zawsze przeciwko systemowi".
Co więcej, już wcześniej władze otrzymały od prokuratora postanowienie o skonfiskowaniu telefonu Pavli, co sugeruje, że miały taki zamiar od samego początku.
Co jest w Twoim telefonie?
Słowacka policja była tak naprawdę zainteresowana doniesieniami Pavli na temat morderstwa, charakterem kontaktu między Pavlą a jej partnerami, intencjami innych mediów opisujących całe zdarzenie i innymi informacjami nieistotnymi dla śledztwa.
Następnie słowacka policja poprosiła Pavlę o telefon i zagroziła jej, że jeśli nie będzie współpracować zostanie ukarana karą grzywny w wysokości 1650 euro.
Pavla dobrowolnie pokazała policji kilka wiadomości i powiedziała, że wyśle funkcjonariuszom wszystkie rozmowy z Janem Kuciakiem. Policjanci odpowiedzieli, że nie są zainteresowani rozmowami, ale chcą mieć dostęp do wiadomości, które Pavla wymieniała po morderstwie.
W tym momencie do pokoju weszło trzech policjantów z jednostki kryminalistyki mobilnej i próbowało pobrać informacje z telefonu Pavli. Kiedy to się nie udało, policjanci zmusili Pavlę do przekazania im swojego telefonu.
Jej telefon nie zawierał żadnych informacji dotyczących śledztwa, do których dostępu słowackim władzom nie zaoferowałby wcześniej OCCRP.
Apel o sprawiedliwość
To już drugie morderstwo dziennikarza, do którego doszło w Europie w ciągu ostatnich sześciu miesięcy. Oczywiste jest, że należy podjąć pilne działania w celu zapewnienia ochrony społeczeństwa obywatelskiego w zakresie korzystania z praw podstawowych.
Prawo dostępu do informacji jest podstawowym narzędziem służącym do walki z korupcją, prowadzenia śledztw w sprawie łamania praw człowieka i ochrony praworządności.
Potępiamy wszelkie działania władz publicznych, które zagrażają tym, którzy korzystają z tego prawa.
Dlatego popieramy OCCRP i IRPI, które apelują do słowackiej policji o oddanie telefonu Pavli. Działania Narodowej Agencji Kryminalnej zdają się być częścią dochodzenia wymierzonego przeciwko dziennikarzom, którego celem wcale nie jest rozwiązanie zagadki morderstwa Jana Kuciaka. Do takich sytuacji może dochodzić w reżimach autokratycznych, ale na pewno nie powinny one mieć miejsca w Europie.
Źródła:https://www.occrp.org/en/62-press-releases/8084-sl... i https://irpi.eu/en/slovak-police-must-return-seize...