Po dwóch pierwszych artykułach na temat stanowiska włoskich partii politycznych wobec legalizacji marihuany oraz polityki imigracyjnej i bezpieczeństwa organizacja CILD postanowiła zająć się kolejną bardzo ważną kwestią dotyczącą praw obywatelskich: prawami osób LGBTI.

W zakresie ochrony i wzmacniania praw osób LGBTI Włochy wciąż są daleko w tyle za większością państw europejskich. W najnowszym raporcie dotyczącym praw lesbijek, gejów, osób biseksualnych, transpłciowych i interseksualnych w Europie, zrealizowanym przez ILGA-Europe, Włochy zajęły 32. miejsce na 49 państw. Doszło do tego pomimo pozytywnych osiągnięć poczynionych podczas ostatniej kadencji Parlamentu.

Prawa osób LGBTI we Włoszech: długotrwała walka

W ciągu ostatnich 14 lat włoskie partie prezentowały różne propozycje dotyczące uregulowania statusu par osób tej samej płci. Żadna z nich nie zakończyła się sukcesem. W związku z tym w 2015 r. Europejski Trybunał Praw Człowieka stwierdził, że całkowity brak ram prawnych uznających stosunki między osobami tej samej płci narusza prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego (art. 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka). Przełomowa decyzja w sprawie Oliari i inni przeciwko Włochom miała pozytywny wpływ na ogólnokrajową debatę na temat związków partnerskich.

Obecna sytuacja

Obecnie Włochy to kraj, w którym orientacja seksualna, tożsamość i ekspresja płciowa oraz cechy seksualne są powodem nierówności w życiu codziennym. Chociaż uznając w 2016 r. związki partnerskie Włochy poczyniły historyczny krok naprzód, kraj nadal daleki jest od poszanowania praw osób LGBTI.

Ustawa o związkach cywilnych spotkała się z ostrą krytyką, co spowodowało usunięcie klauzuli, która regulowałaby adopcję pasierbów. Obecnie państwo nie uznaje ani nie chroni rodzin osób tej samej płci z dziećmi. Ponadto lesbijki, geje i osoby biseksualne nie mają prawa do adopcji.

Aktywiści i sojusznicy opowiadają się za równością małżeństw, prawną ochroną rodzin tęczowych, ale także za wprowadzeniem ustawy przeciwko homofobii i transfobii w celu zwalczania przemocy wobec lesbijek, gejów, osób biseksualnych, transpłciowych i interseksualnych. Ustawa regulująca proces zmiany płci pochodzi z 1982 r. i wymaga aktualizacji zgodnie z najlepszymi praktykami sugerowanymi w orzecznictwie włoskich sądów i stosowanych przez inne kraje europejskie.

We Włoszech nie widzi się dużo osób interseksualnych. Nawet jeśli niektóre ich prawa są formalnie chronione, wdrażanie takich przepisów jest bardzo ograniczone. Nie ma rzeczywistego zakazu przeprowadzania interwencji medycznej na małoletnich osobach interseksualnych, nawet jeśli operacja nie jest medycznie uzasadniona.

W swoich programach wyborczych partie polityczne poruszyły kilka kwestii związanych z prawami osób LGBTI. O prawach wielu innych osób nie wspomniano (np. prawo do azylu). Należy jednak zauważyć, że wiele partii nie zajęło jasnego stanowiska w sprawie praw osób LGBTI. Mimo to, jeśli chodzi o prawa obywatelskie i wybory, milczenie może być równie wymowne, jak zajęcie konkretnego stanowiska.

Stanowisko partii politycznych

Badania CILD nad stanowiskiem każdej z partii przeprowadzono poprzez analizę programów wyborczych. Oto wyniki:

• Koalicja centroprawicowa: we wspólnym programie wyborczym, koalicja centroprawicowa nie wspomina wprost o prawach osób LGBTI.
  • Forza Italia: lider partii, Silvio Berlusconi, oświadczył, że popiera zniesienie uznanych niedawno związków partnerskich. Berlusconi stwierdził, że rodzina może składać się tylko z mężczyzny i kobiety, którzy chcą mieć dzieci.
  • Lega: w ostatniej ustawie Lega głosowała przeciwko zatwierdzeniu ustawy o związkach partnerskich. Program partii nie zawiera żadnej wzmianki o prawach osób LGBTI, ale podkreśla, że rodzina może składać się tylko z mężczyzny i kobiety. Ponadto zawiera propozycję, która uniemożliwiłaby rodzinom osób tej samej płci zaznaczenia właściwej opcji w oficjalnych aktach urzędowych (jedyna opcja na dokumencie to posiadanie "ojca" i "matki").
  • Fratelli d'Italia: partia głosowała przeciwko zatwierdzeniu ustawy o związkach partnerskich. W programie nie wspomina o prawach osób LGBTI. W rzeczywistości partia opowiada się za zachowaniem tak zwanych "rodzin naturalnych" (tworzonych przez kobietę i mężczyznę).
• Koalicja centrolewicowa: zajmuje ona różne, ale korzystne, stanowisko w sprawie praw osób LGBTI.
  • Partito Democratico: zatwierdzenie ustawy o związkach partnerskich jest jednym z głównych zwycięstw ostatniej kadencji Partito Democratico. Program partii obejmuje wolę walki z homofobią i uznanie wielu form rodzin. Nie wspomina o równości małżeństw, ale popiera potrzebę reformy obecnego prawodawstwa dotyczącego adopcji.
  • +Europa: partia dąży do przezwyciężenia wszelkich dyskryminacji prawnych i społecznych ze względu na orientację seksualną. W swoim programie wspomina o równości małżeństw, adopcji i adopcji pasierbów.
• Movimento 5 stelle: Prawa osób LGBTI nie są wymienione w programie partii, która podczas głosowania nad ustawą o związkach partnerskich zdecydowała się wstrzymać od głosu.
• Liberi e Uguali: partia zawarła kwestię praw osób LGBTI w swoim programie wyborczym. Opowiada się za uznaniem wielu form rodzin, reformą prawa adopcyjnego, wprowadzeniem równości małżeństw, przezwyciężeniem dyskryminacji związanej z rodzicielstwem i zwalczaniem homofobii. Liberi e Uguali wspomina też o prawach osób transseksualnych.
• Potere al Popolo: partia dużo mówi o prawach osób LGBTI. Opowiada się za przezwyciężeniem dysproporcji i dyskryminacji doświadczanych przez osoby LGBTI, zarówno indywidualnie, jak i rodzinnie. W programie partia mówi o potrzebie równości małżeństw, braku dyskryminacji w zakresie praw rodzicielskich, walce z homofobią i transfobią i walce z HIV. Potere al Popolo jest jedyną partią, która wyraźnie wspomina o prawach osób interseksualnych.
• Casapound: w programie partia nie wspomina o prawach osób LGBTI. Lider Casapound, Simone Di Stefano, oświadczył, że tęczową flagę (symbol społeczności LGBTI) można pokonać tylko włoską flagą. Kilkakrotnie stwierdził, że rodzina może być formowana tylko przez mężczyznę i kobietę i sprzeciwiał się możliwości przyznania osobom LGBTI prawa do adopcji.