W ciągu ostatnich kilku miesięcy włoski rząd omawiał odpowiednie przepisy dotyczące nie tylko ochrony, ale również zmiany przepisów dotyczących praw obywatelskich. Jednak większość wniosków legislacyjnych nie uzyskała niezbędnej liczby głosów i została odrzucona. Ponieważ kadencja obecnego parlamentu wkrótce się kończy, mało prawdopodobne, aby doszło do dalszych prac nad ustawą.

Prawo krwi

Ustawa o obywatelstwie była jedną z najważniejszych propozycji legislacyjnych omawianych przez parlament. We Włoszech obowiązuje obecnie prawo krwi: dziecko nabywa włoskie obywatelstwo jeśli przynajmniej jedno z rodziców jest obywatelem Włoch.

Takie prawo uniemożliwia nabycie włoskiego obywatelstwa osobom urodzonym i wychowanym we Włoszech, których rodzice nie posiadają włoskiego obywatelstwa. Takie osoby mogą wystąpić o włoskie obywatelstwo po ukończeniu 18 roku życia i po spełnieniu odpowiednich wymagów.

Wiele organizacji zajmujących się prawami obywatelskimi, w tym Włoska Koalicja na rzecz Praw Obywatelskich i Swobód, od dawna opowiada się za zmianą obowiązującego prawa, które powinno być oparte na prawie ziemi. Dzięki temu każda osoba urodzona na terytorium państwa miałaby prawo do włoskiego obywatelstwa.

Byłoby to bardziej kompleksowe i sprawiedliwe rozwiązanie, które uwzględniałoby prawa obywatelskie około miliona osób mieszkających w tym kraju, z których ponad 800 tys. to osoby nieletnie.

Chociaż takie osoby urodziły i wychowały się we Włoszech, wciąż spotykają się z dyskryminacją w kwestii praw związanych z obywatelstwem.

"Ograniczone" prawo ziemi

Ostateczny wniosek legislacyjny, omawiany ostatnio przez posłów, to, zmodyfikowane przez parlament poprzez kilka poprawek, "ograniczone" prawo ziemi.

Prawo to znacznie ograniczałoby zakres pojęcia prawa ziemi, ponieważ zakłada, że dzieci mogą nabyć włoskie obywatelstwo, jeśli przynajmniej jeden z rodziców pochodzi z państwa członkowskiego UE i od ponad pięciu lat legalnie mieszka we Włoszech.

Dla rodziców spoza UE obowiązywałyby dodatkowe wymogi: określone wymagania dotyczące rocznego dochodu, stałe miejsce zamieszkania i znajomość języka włoskiego.

Innym sposobem nabycia włoskiego obywatelstwa, w ramach proponowanej ustawy, byłoby prawo oparte na “ius culturae”. Oznacza to, że osoby poniżej 12 roku życia mogłyby uzyskać włoskie obywatelstwo, jeśli mieszkają we Włoszech od pięciu lat i uczęszczają do tamtejszych szkół. Osoby niepełnoletnie powyżej 12 roku życia, musiałyby przebywać w kraju od co najmniej sześciu lat.

Głosowanie odłożone... na zawsze?

Niezależnie od problemów związanych z pierwotnym projektem ustawy opartym na prawie ziemi, który wyraźnie ograniczał dostęp do włoskiego obywatelstwa i który nie różniłby się zbytnio od obecnego prawa - być może w celu znalezienia ogólnego konsensusu politycznego wokół projektu ustawy - premier Włoch oświadczył niedawno, że brakuje koniecznych głosów do zatwierdzenia ustawy i zasugerował powrót do debaty po przerwie wakacyjnej.

Jednak organizacje pozarządowe i organizacje broniące praw obywatelskich uważają, że to mało prawdopodobne, aby w najbliższym czasie parlament powrócił do dyskusji nad projektem ustawy o obywatelstwie. Zbliża się debata na temat budżetu krajowego, którym zdecydowanie będą chcieli zająć się posłowie podczas kolejnego spotkania.