Rok 2019, który upływa w Europie pod hasłem wyborów, zamknie głosowanie europosłów w sprawie wyboru Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich. Głosowanie odbędzie się podczas grudniowej sesji plenarnej Parlamentu Europejskiego w Strasburgu. Aby ubiegać się o nominację, kandydaci muszą wykazać się wymaganym doświadczeniem i uzyskać poparcie co najmniej 40 europosłów z co najmniej dwóch krajów UE.
Przed upływem terminu nominacji, oba warunki spełniło pięciu kandydatów:
- Giuseppe Fortunato, obecny rzecznik włoskiej Kampanii;
- Julia Laffranque, estońska sędzia w Europejskim Trybunale Praw Człowieka w Strasburgu;
- Łotysz Nils Muižnieks, były komisarz Rady Europy ds. Praw Człowieka;
- Emily O’Reilly, obecna Rzeczniczka Praw Obywatelskich UE i była irlandzka dziennikarz;
- Cecilia Wikström, była szwedzka europarlamentarzystka.
Już dzisiaj kandydaci zostaną przesłuchani przez komisję PE.
Jaka jest rola Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich?
Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich bada skargi obywateli, rezydentów UE i organizacji z siedzibą w UE, dotyczące złego administrowania w instytucjach i organach UE, w tym nieuczciwego traktowania, dyskryminacji, niepotrzebnych opóźnień lub niedopełnienia odpowiednich procedur. Biuro rzecznika może również wszcząć dochodzenia z własnej inicjatywy. Ombudsman co roku przekazuje sprawozdanie Parlamentowi Europejskiemu.
Jakie są szanse kandydatów?
Liberties udało się dotrzeć do źródeł, które uważnie śledzą proces wyboru nowego Rzecznika. Nasze źródła uważają, że główna bitwa rozegra się między obecną Rzeczniczką Praw Obywatelskich O’Reilly, wybraną w lipcu 2014 r., a Julią Laffranque, estońską sędzią w Europejskim Trybunale Praw Człowieka w Strasburgu.
Po pierwszym przesłuchaniu odbędzie się pierwsza tura głosowania. Do drugiej tury, która odbędzie się 18 grudnia na sesji plenarnej PE w Strasburgu, przejdzie tylko dwóch kandydatów. Europosłowie, którzy wcześniej poparli jednego z trzech pozostałych kandydatów, wybiorą jedną z dwóch osób, które zakwalifikowały się do drugiego etapu. Przewiduje się, że przed głosowaniem na posiedzeniu plenarnym, O’Reilly zdobędzie więcej głosów europosłów i zawalczy o utrzymanie swojego stanowiska przez następne pięć lat.
Co osiągnęła O’Reilly podczas swojej kadencji?
Dwie najważniejsze sprawy Biura Rzecznika Praw Obywatelskich UE w ostatnich latach to skierowana do komitetu etyki sprawa byłego szefa Komisji Europejskiej José Manuela Barroso, w ramach której dokonano przeglądu jego decyzji o objęciu stanowiska kierowniczego w banku Goldman Sachs. Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich stwierdziło, że choć doszło do naruszenia reputacji zarówno Komisji, jak i całej UE, Barroso nie naruszył kodeksu postępowania komisarzy.
Druga sprawa dotyczyła wyboru byłego sekretarza generalnego Komisji Europejskiej. Procedura mianowania Martina Selmayra doprowadziła do wszczęcia dochodzenia przez Rzecznika Praw Obywatelskich. Rzecznik upomniał KE za sposób promocji Martina Selmayra na najważniejszego urzędnika służby cywilnej.
Z wewnętrznej perspektywy UE oba dochodzenia wzmocniły reputację zatrudniającego około 80 osób Biura Rzecznika Praw Obywatelskich z siedzibą w Brukseli.
Mimo to wielu europosłów niezadowolonych z O’Reilly chciałoby zobaczyć na tym stanowisku kogoś innego. Krytyczne głosy twierdzą, że chociaż Biuro Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich zostało utworzone w celu rozpatrywania przypadków indywidualnych, instytucja w ostatnich latach skupiła się bardziej na sprawach istotnych dla szerszego grona osób. Jednocześnie coraz więcej indywidualnych spraw trafia do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Na przykład skargi dotyczące konkursów na pracę w UE organizowanych przez EPSO zostały przekazane do ETS, chociaż zazwyczaj w takich sytuacjach sprawa badana jest we własnym zakresie.
