To już czwarty raport poświęcony tej kwestii i pojawia się dwa lata po poprzednim, opublikowanym w 2015 roku. W związku z tym, że rząd zamierza dokonać reformy systemu penitencjarnego, należy ponownie zwrócić uwagę na kwestię zatrzymań nieletnich we Włoszech.
Raport zawiera dogłębną analizę danych i opiera się na uwagach zebranych przez obserwatorów Antigone podczas wizyt w zakładach karnych dla nieletnich.
Więzienie to ostateczność
Od połowy lat 80. liczba osób nieletnich i młodych dorosłych (w wieku 18-25 lat, które popełniły przestępstwo w młodym wieku) przebywających we włoskich zakładach karnych dla nieletnich (IPM) wynosiła około 500, co stanowi 3% wszystkich nieletnich, którzy stanęli przed organami wymiaru sprawiedliwości.
Można zatem stwierdzić, że w przypadku nieletnich więzienie stanowi ostateczne rozwiązanie. Zamiast tego system faworyzuje inne środki, takie jak okres próbny i środki alternatywne do zatrzymania.
Idea "Guardiamo oltre" odnosi się do przekonania, że należy spojrzeć nie tylko na sukcesy, jakie udało się do tej pory osiągnąć w systemie karnym dla nieletnich, ale zwraca także uwagę na to, że trzeba dążyć do całkowitego przezwyciężenia stanowiska, zgodnie z którym więzienie jest akceptowalnym sposobem postępowania z nieletnimi.
IPM powinny wyglądać i funkcjonować mniej jak więzienia, a bardziej jak "comunità" - domy zastępcze, w których oferowane są alternatywne do zatrzymania rozwiązania.
Najczęstszym powodem, dla którego nieletni trafiali w ostatnim roku do IPM były przestępstwa przeciwko mieniu. Nieletni, którzy trafiają do więzienia, to w większości cudzoziemcy (bardziej obecni na północy niż na południu kraju) i dzieci z najbardziej zmarginalizowanych grup z południa Włoch. Istnieją pewne różnice między nieletnimi obcokrajowcami, a osobami z włoskim obywatelstwem: na przykład odsetek tymczasowo aresztowanych cudzoziemców jest znacznie wyższy niż odsetek Włochów.
Dane pokazują, że poza paroma odosobnionymi przypadkami, IPM zapewnia spokojne środowisko zatrzymania, które nie uzasadnia stosowania środków represyjnych.
Strona internetowa wymiaru sprawiedliwości wobec nieletnich
Na stronie internetowej Ragazzi Dentro można znaleźć najnowszy raport z arkuszami informacyjnymi związanymi z każdym IPM w kraju, dogłębną analizę konkretnych problemów, galerię zdjęć, wykresy i filmy wideo (nagrania zostały wykonane przez obserwatorów Antigone) oraz wcześniejsze raporty Antigone poświęcone tematowi wymiaru sprawiedliwości wobec nieletnich. Ragazzi Dentro jest źródłem informacji na temat wymiaru sprawiedliwości wobec nieletnich dla studentów, naukowców i pracowników więzień.
Te i inne kwestie zostały poruszone podczas prezentacji raportu, na której prelegentami byli Patrizio Gonnella, prezes Antigone, Susanna Marietti, koordynator krajowy Antigone, Alessio Scandurra, obserwator Antigone badający warunki zatrzymania, Francesco Cascini, przewodniczący Komisji ds. Reformy Systemu Penitencjarnego dla Nieletnich, Mauro Palma, dbający o prawa osób przebywających w areszcie, Andrea Gualtieri, dziennikarz Repubblica i Concetto Zanghi, szef sekcji ds. statystyk w Departamencie ds. Sprawiedliwości dla Nieletnich.
