Organizatorem protestu jest Stowarzyszenie Dziennikarzy Chorwackich (HND), którego członkowie chcą walczyć z ogromną liczbą pozwów skierowanych przeciwko dziennikarzom i mediom oraz z naciskami, zarówno politycznymi, jak i tymi ze strony reklamodawców. Stowarzyszenie chce także przeciwdziałać naruszaniu standardów zawodowych oraz sprzeciwić się nieprzestrzeganiu przepisów medialnych i brakowi poważnej polityki medialnej.
Chorwaccy dziennikarze karani grzywną i zastraszani
Obecnie w chorwackich sądach toczy się co najmniej 1160 postępowań sądowych przeciwko dziennikarzom i mediom. Sprawy dotyczą zbrodni przeciwko godności i reputacji, a kwota roszczeń przekracza kilka milionów kun. Chorwackie radio i telewizja (HRT), które teoretycznie jest nadawcą publicznym i finansowane jest z budżetu państwa i obowiązkowej subskrypcji, pozywa 36 dziennikarzy oraz media i żąda ponad 2,2 mln kun za poniesione szkody.
Kodeks karny stanowi, że na dziennikarzy można nakładać grzywnę w wysokości całego rocznego wynagrodzenia, nawet za publikowanie dokładnych i prawdziwych informacji. Postępowania karne są często wykorzystywane jako narzędzie, które ma zastraszyć dziennikarzy i dać im do zrozumienia, że nie mogą się zajmować pewnymi tematami.
Ponadto, wewnętrzne przepisy dotyczące mediów zabraniają dziennikarzom publicznie mówić o presji i ograniczeniach wolności dziennikarskiej, jeżeli nie uzyskali na to wcześniej zgody przełożonych. Tego typu regulacje są sprzeczne z konstytucją.
Politycy opozycji, społeczeństwo obywatelskie i celebryci okazują swoje wsparcie
Według HND w ciągu ostatnich 10 lat ponad połowa chorwackich dziennikarzy straciła pracę. Stowarzyszenie ostrzega, że trzy lata temu zniesiono jedyne instytucjonalne wsparcie dla organizacji non-profit, co pozostawiło bez pracy około 200 dziennikarzy. Sytuacja osób, które zostały nie jest stabilna.
W świetle tych poważnych obaw, przed protestem HND zażądało, aby:
- Zaprzestano stosowania procesów sądowych jako sposobu zastraszenia dziennikarzy.
- Zapewniono ochronę dziennikarzom, którzy publicznie informują o presji, na którą są narażeni.
- Zapewniono odpolitycznienie Rady ds. Mediów Elektronicznych.
- Usunięto kierownictwo HRT i zmieniono ustawę o HRT.
- Zapewniono wdrożenie ustawy medialnej i statutu mediów.
- Nie pozwolono lokalnej policji na szykanowanie mediów.
- Aresztowano i oskarżono osoby, które atakują dziennikarzy.
- Zachęcano do publicznego wsparcia wysokiej jakości dziennikarstwa.
Wiele osób publicznych, organizacji i grup politycznych wsparło walkę o ochronę chorwackich dziennikarzy. W dniu 18 lutego rozpoczęto bojkot HRT. Protest został zorganizowany przez 30 organizacji społeczeństwa obywatelskiego, do których następnie dołączyli celebryci i partie polityczne.