Minęły już dwa lata, od kiedy Departament Imigracji, Federalna Agencja dla Osób Ubiegających się o Azyl (Fedasil) i Służby Opiekuńcze - trzy jednostki odpowiedzialne za nadzorowanie małoletnich cudzoziemców bez opieki - osiągnęły porozumienie w sprawie nowego protokołu operacyjnego.

Protokół, przyjęty w styczniu 2013 roku, rozszerzał uprawnienia policji podczas zatrzymań i przesłuchań cudzoziemców, twierdzących, że są małoletni, zezwalając funkcjonariuszom na sprawdzenie wieku na miejscu, zamiast za pośrednictwem Służb Opiekuńczych. Policja może również wezwać małoletnich na posterunek w celu rejestracji, ale tylko ograniczoną liczbę razy. Jeśli po dwóch wezwaniach małoletni nie pojawi się, Służby Opiekuńcze mogą bezzwłocznie podjąć decyzję w imieniu dziecka.

Biorąc pod uwagę, że protokół rozszerza kompetencje odpowiednich organów, jednocześnie ograniczając prawa dzieci, trzy organizacje - Liga Praw Człowieka, Youth Law Service w Brukseli oraz Defense of Children International - zaapelowało do belgijskiej Rady Stany, najwyższego sądu administracyjnego w kraju. Doświadczenia organizacji wskazują, że bardzo często wezwane dzieci nie mają odwagi, żeby się zarejestrować. Po drugim wezwaniu, gdy tracą swoje prawa, zostają pozostawione same sobie, bez domu lub opiekuna, narażone na ryzyko stania się ofiarą handlu ludźmi.

Rada Stanu wydała niedawno decyzję w tej sprawie, uznając, że rząd przekroczył swoje uprawnienia i naruszył prawa małoletnich bez opieki.

Wyrok został wydany po sprawdzeniu zgodności protokołu z kodeksem opiekuńczym i stwierdzeniu, że protokół wprowadza dodatkowe wymogi prawne. Oznacza to, że protokół nie tylko powinien być poddany uprzedniej kontroli Rady Stanu i opublikowany w oficjalnym belgijskim dzienniku urzędowym, ale także, że trzy jednostki, które go przyjęły nie miały w ogóle do tego kompetencji. Uregulowanie tej kwestii należy do ustawodawcy.

W rezultacie, wszystkie decyzje, które podjęto na podstawie protokołu w ciągu ostatnich dwóch lat, zostały uznane za bezprawne. Oznacza to także, że status prawny wszystkich małoletnich cudzoziemców bez opieki, dla których protokół miał negatywne konsekwencje - od tych uznanych za dorosłych po pozbawionych swoich praw z powodu niestawiennictwa się na wezwania - należy jak najszybciej ponownie ustalić.

Inną konsekwencją wyroku jest to, że małoletni cudzoziemcy bez opieki, którzy utracili prawo pobytu lub nawet możliwość ubiegania się o kartę pobytu (na przykład, jeśli zostali uznani za osoby dorosłe) mają prawo do odszkodowania.