Istnieje kilka skutecznych sposobów przeciwdziałania dezinformacji poprzez wzmocnienie uczciwości działania serwisów internetowych, ograniczenie monetyzacji dezinformacji, zapewnianie użytkownikom możliwości wykorzystywania prawa do dostępu do informacji i praca nad otwartą i niedyskryminującą współpracą między platformami, badaczami naukowymi i dziennikarzami śledczymi weryfikującymi prawdziwość informacji. Jednak skuteczne złagodzenie szkód wywołanych przez szerzącą się dezinformację zależy od właściwego egzekwowania obowiązującego prawa.

Ogólne rozporządzenie dotyczące ochrony danych zapewnia odpowiednie zabezpieczenie przed ukierunkowanymi i zindywidualizowanymi fałszywymi wiadomościami. Przygotowywana ustawa o usługach cyfrowych powinna wprowadzić znaczące i solidne mechanizmy przejrzystości działania reklam internetowych, kontroli treści i algorytmicznego rozwoju systemów. Prawa te muszą być egzekwowane i wykorzystywane w celu zapobiegania problemu dezinformacji. Liberties jest zwolennikiem znaczących, przejrzystych i możliwych do wyegzekwowania zasad. Nawet najlepsze przepisy prawne i mechanizmy samo- i współregulacyjne są bezcelowe, jeśli nie są egzekwowane i nie są wspierane przez odpowiedni mechanizm nadzoru. Nasza polityka działania została spisana w celu zachęcenia Komisji do ponownego sprawdzenia Kodeksu postępowania w zakresie dezinformacji w marcu 2021 r.

Ograniczyć dezinformację, zachowując wolność słowa

UE ma obowiązek przestrzegać Karty praw podstawowych w walce z dezinformacją. Zobowiązanie UE do ochrony wolności słowa oznacza, że niepożądane treści, takie jak dezinformacja i mylne informacje, zawsze będą się pojawiać do pewnego stopnia. Ponadto dezinformacja na platformach internetowych nie jest przyczyną, ale raczej objawem szerszych problemów społecznych, takich jak dysfunkcyjna polityka, rasizm, seksizm i nierówność społeczna. Nie wyeliminuje się dezinformacji, jeśli wcześniej nie uwzględni się czynników, które za nią stoją.

Żadnej dodatkowej władzy dla potężnych

Mimo że media społecznościowe nie są bezpośrednią przyczyną dezinformacji, to jednak intensyfikują one wpływ i zasięg fałszywych informacji. Model biznesowy takich platform jak Facebook czy Twitter oraz innych gigantów technologicznych, typu Google czy Amazon, oparty jest na monetyzacji wszelkiego typu informacji, również tych fałszywych. Te firmy i tak już mają nadmierne wpływy i władzę nad kulturą, społeczeństwem, gospodarką i polityką.

Jakakolwiek by nie była reakcja UE na dezinformację, nie może ona dodatkowo wzmocnić pozycji tych firm. Upoważnianie, zachęcanie lub zalecanie tym firmom angażowania się w dalsze gromadzenie danych, dodatkowe namierzanie, monitorowanie i weryfikowanie faktów może dać im tylko dodatkowe informacje na temat użytkowników. A to nie tylko zapewni im jeszcze większe wpływy i władzę, ale również pozwoli im na zbieranie wszystkich informacji, które umożliwią i uczynią opłacalnym szerzenie dezinformacji.

Transparentność

Firmy technologiczne muszą zachowywać transparentność w zakresie swoich działań. Powinny dostarczać wyczerpujące raporty, zbiory najważniejszych danych oraz swoje bazy danych zarówno co do statusu, jak i języka.

Firmy technologiczne muszą też wprost przedstawiać algorytmy, których używają. Firmy te mogą mieć uzasadnione interesy w sprzedaży swoich towarów i usług oraz ochronie swojej własności intelektualnej. Jednak nie może to być usprawiedliwienie dla powstrzymania użytkowników, badaczy i organów regulacyjnych przed zrozumieniem, na jakie cele i kryteria nakierowanie są algorytmy stosowane przez firmy. Tylko w ten sposób możliwa będzie ochrona demokracji i praw podstawowych.

Uczciwość usług

Aby być w stanie chronić demokrację i prawa podstawowe, decydenci, badacze i organy regulacyjne muszą najpierw zrozumieć wpływ firm technologicznych na prawa podstawowe i demokratyczną debatę. Podjęcie środków ukierunkowanych na przeciwdziałanie technikom manipulacyjnym oraz ochronę uczciwości ich usług może ograniczyć szerzenie się kampanii dezinformacyjnych. Dlatego ocena i ograniczanie ryzyka, design serwisu, włączając w to systemy poleceń, korekty i moderacje treści oraz mechanizmy wyświetlania reklam powinny być przejrzyste i podlegać kontroli.

Ostrzegamy przed „zasadami dotyczącymi kont rzeczywistych” czy blokowaniu możliwości anonimowej komunikacji. Grupy ryzyka, takie jak przedstawiciele społeczności LGBTQ, osoby zmagające się z chorobami psychicznymi czy ofiary przemocy domowej są albo na celowniku rządów albo spotykają się z dyskryminacją społeczną. Te grupy polegają na anonimowości, aby móc się ochronić i nie zostać pozbawionymi dostępu do serwisów i usług, jak choćby platformy mediów społecznościowych.

Zmierzenie się z modelem biznesowym opartym na manipulacji online

Polityka firm technologicznych dotycząca selekcji wyświetlanych i promowanych treści, odrzucania treści nieodpowiednich, czy sposoby kontroli zawartości powodowane są właściwie jedynie przez ich interesy. Podstawowym problemem jest więc model biznesowy platform interentowych oparty na monetyzacji, tj. spieniężaniu dezinformacji.

Firmy technologiczne wykorzystują dane użytkowników, aby na ich podstawie móc decydować, jakie reklamy im wyświetlać poprzez wprowadzenie mikrotargetowania i nadzoru reklamowego. To niewłaściwe wykorzystanie danych w celach manipulacyjnych wzmacnia jeszcze zapotrzebowanie na silne przepisy dotyczące prywatności online jako sposób stworzenia równowagi dla modelu biznesowego firm opartego na zbieraniu i rozpowszechnianiu danych, biznesu, który opiera się na wywoływaniu sensacji i szoku.

Zobacz wszystkie nasze zalecenia - pobierz dokument dotyczący naszej polityki

Wcześniej w Liberties

Czemu media społecznościowe są toksyczne? Jak sobie z tym radzić?

Zdemaskuj sztuczny chaos i fałszywe zagrożenie

Zdjęcie: "Disinformation" @kevinledo widziane w Wynwood Arts District of Miami, Florida (Flickr/CC)